________________
શ્રવણ કીર્તન મહાત્મા પાસેથી પ્રભુ-પ્રેમની વાત સાંભળવાને અવસર પ્રાપ્ત
એ આ કાળમાં કઈ મહત્પશ્યના ઉદયથી જ બની શકે છે. આવા મહાત્મા જ્યારે પ્રભુ-ગુરુને મહિમા કહેવા લાગી જાય છે ત્યારે ભાવલાસમાં આવી જઈને કઈ વાર સમસ્ત શરીરમાં દિવ્ય-રોમાંચને અનુભવ કરે છે, તે કઈ વાર તેમનાં નયનમાંથી પ્રભુપ્રેમની અવિરલ અશ્રુધારા વહે છે, કોઈ વાર દેહભાન ભૂલીને નૃત્ય કરવા લાગે છે, કોઈ વાર ખૂબ મેટેથી પ્રભુ-ગુણ ગાવા લાગી જાય છે, કઈ વાર પ્રભુના વિરહમાં જાણે કે ઉન્મત્તની માફક ચેષ્ટા કરતા હોય તેવું લાગે છે, તે કઈ વાર આત્યંતિકપણે ભાવવિભેર થઈ જવાથી ગળું ભરાઈ જતાં (ડૂમે ભરાવાથી) દસ-વીસ સેકંડ સુધી વાગ્ધારા તૂટી જાય છે. આ અને આવા અનેક પ્રકારે બનતાં તે મહાત્મા પિતે વિશિષ્ટ સાત્વિક આનંદને અનુભવ કરે છે, અને તેમના જીવનમાં એવી તે એક આનંદની લહેર વ્યાપી જાય છે કે પોતાનું સાધનામય જીવન તે પ્રસન્નતાથી ભરાઈ જ જાય છે, પણ આજુબાજુના અનેક મનુષ્ય પર પણ જાણે કે દિવ્યતાને એક પટ છવાઈ જાય છે અને તત્ક્ષણ પૂરત તેમને શાંતિને અનુભવ થાય છે. આ કાળે આવા ઉત્તમ સંકીર્તનકાર સંતનો ક્વચિત્ જ યોગ બની શકે છે. શાસ્ત્રને આધાર લઈ ગોસ્વામી શ્રી તુલસીદાસજી મહારાજ તેમનું સંક્ષિપ્ત વર્ણન નીચેના શબ્દોમાં કરે છે :
(ચોપાઈ) મમ ગુન ગાવત પુલક સરીરા
ગદ ગદ ગિરા નયન બહ નીરા છે કામ આદિ મદ દંભ ન જાકે છે
તાત નિરંતર બસ તાકે છે ભારતીય ભક્તિ-પરંપરામાં મધ્યયુગમાં થયેલા ભક્તકવિશ્રી નરસિંહ મહેતા, સંતશ્રી તુકારામ મહારાજ, ભક્તશિરોમણિ શ્રી મીરાંબાઈ તથા શ્રી ચૈતન્ય મહાપ્રભુજીએ કીર્તનપદ્ધતિના
૧. શ્રીમદ્ ભાગવત : ૧૧-૩-૩૨.
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
