________________
૧૮૮
શ્રીમદ્ રાજચંદ્ર દુર્લભ છે, એમ ચિંતવવું તે બારમી ધર્મદુર્લભભાવના.
શ્રીમદ માત્ર ગદ્યના જ લેખક નથી. તેઓએ કવિતાઓ પણ રચી છે. તેમને તે સમયમાં ઘણું જેને “કવિ” નામથી જ ઓળખતા. અને કેટલાકે તે તેમના અનુગામી ગણને “કવિસંપ્રદાય” તરીકે જ ઓળખાવતા.
શ્રીમદ્ભી કવિતાઓ જોતાં એમ લાગે છે કે, કવિત્વનું બીજ – વસ્તુસ્પર્શ અને પ્રતિભા તથા અભિવ્યક્તિ સામર્થ્ય– તેમનામાં હતું. તેમની કવિતા તેમનાં અન્ય ગદ્ય લખાણની પેઠે આધ્યાત્મિક વિષયસ્પર્શી જ છે. તેમની કવિતાભાષા પ્રવાહબદ્ધ છે. સહજભાવે સરલતાથી પ્રતિપાદ્ય વિષયને ખેાળામાં લઈ, એ પ્રવાહ ક્યાંક જોસભેર તે
ક્યાંક ચિંતન સુલભ ગંભીર ગતિએ વહો જાય છે. તેમની લગભગ બધી જ કવિતાઓ જૈન સંપ્રદાયની ભાવનાઓ તાત્ત્વિક મુદ્દાઓને સ્પર્શી રચાયેલી છે. જેમ આનંદઘન, દેવચંદ્ર અને યશોવિજયજીનાં કેટલાંક પદ્ય ભાવની સૂક્ષમતા અને કલ્પનાની ઉચ્ચગામિતાને લીધે તત્કાલીન ગુજરાતી સાહિત્યમાં ભાત પાડે એવાં છે, અને છતાંયે તે બધાં પદ્યો જૈન સંપ્રદાયની જ વસ્તુને સ્પશે છે, એવું જ શ્રીમનાં પડ્યો વિશે કહી શકાય.
શ્રીમદે “મેક્ષમાળા” “પુષ્પમાળા' વગેરે ગ્રંથ રચ્યા છે એ અરસામાં જ તેમણે સંસ્કૃત મહાકાવ્યના નિયમાનુસારે “નમિરાજ” નામે એક કાવ્યગ્રંથ લખ્યો છે. તેમાં ધર્મ, અર્થ, કામ અને મેક્ષ એ ચારે પુરુષાર્થને
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org