________________
. લડવાની વૃત્તિ માનવીમાસની વિકૃતિ છે; તે કોઈ તેની ખાસ વિશેષતા નથી. માણસને નહેર નથી, પંજા નથી, શીંગડાં નથી,
ખરી નથી. આ રીતે માણસ પોતાનું રક્ષણ કરવા માટે સર્વ પ્રાણીએથી ઓછું શારીરિક સામર્થ્ય ધરાવે છે. પશુઓને જમીન ઉપર પોતાની જાતને ટેકવવાને ચાર પગની જરૂર પડે છે. માણસ બે પગથી જમીન ઉપર ઊભે રહેતે થયો એટલે તેને બે હાથ નવરા પડ્યા અને તેથી બીજી વસ્તુઓ પકડવા તરફ દોડયા. પરિણામે તેણે જાત જાતના ઓજારોને ઉપયોગ શરૂ કર્યો અને તે રીતે માનવીના હાથે તેની ભાવી પ્રગતિ અને મહત્તાનાં પ્રતીક બન્યાં.
વિગ્રહ, મિલકત અને ગુલામી સાથે સાથે ચાલનારાં તો છે, કારણ કે તે ત્રણેને ઉપયોગ અન્ય માનવીના શ્રમને પોતાના કાજે લાભ ઉઠાવવામાં અથવા તો અન્ય માનવીના શ્રમફળને લૂંટી લેવામાં જ રહે છે. યુદ્ધમાં જે કોઈ પ્રજા હારે તેના માથે અમુક રકમ આપવાની અથવા તો અમુક દ્રવ્યસામગ્રી પૂરી પાડવાની ફરજ પાડવામાં આવે છે તે પરાજિત શત્રુપક્ષના શ્રમફળનો અમુક ભાગ લૂટવા બરાબર છે. જ્યારે આપણે લડાઈનો બચાવ કરતા હોઈએ ત્યારે આપણે કબૂલ કરવું જોઈએ અને જાહેર કરવું જોઈએ કે આપણે ગુલામી પ્રથાનું જ સમર્થન કરી રહ્યા છીએ
આજ કાલ એક એવો વાદ ચાલી રહ્યો છે કે આ દુનિયાની ખાખોરાકીની સામગ્રી તે પરિમિત છે અને માણસોની વસ્તી વધતી જાય છે. આ કારણે માણસોને જીવનકલહ દિનપ્રતિદિન વધ જાતવ્ય છે અને તેમાં સમે નિર્બળને ધક્કી મારીને પોતાને જા જા જાય છે. આ દુધ્યિામાં જે જાતિ જીવવાની સૌથી વધારે લાયકાત ધરાવે છે તે જાતિ મળે છે નિર્બળ અને અસમર્થ જાતિ લિસ જાણી ગામ છે. જયો મળસંચાલક પાવન છે.
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
