Page Text
________________
પહેલાં તે વિજ્ઞાન વિષયને લગતાં ધર્મશાસ્ત્રોમાં જે વિધાને છે તે સર્વજ્ઞપ્રણીત છે એમ માનવાને કશું કારણ નથી. તે તે કાળે ભિન્ન ભિન્ન વિષયોને લગતું વૈજ્ઞાનિક સંશોધન જે કક્ષા સુધી પહોંચ્યું તે કક્ષા સુધીની તે તે કાળે રચાયેલાં ધર્મશાસ્ત્રોમાં નોંધ છે–આ રીતે એ વિધાનો વિચાર કરવો ઘટે છે. વળી એવાં પણ જે વિધાન હોય કે જેને સર્વજ્ઞ નામ સાથે જોડાયા સિવાય ચાલે તેમ ન હોય અહીં પણ તે વિધાનોનું તથ્ય તત્કાળ-સાપેક્ષ જ સમજવું તથા સ્વીકારવું ઘટે છે. જેમને સર્વજ્ઞ તરીકે ઓળખવામાં આવે છે તેમને ભવિષ્યમાં થનારી અનેક વૈજ્ઞાનિક શોધનું સંપૂર્ણ જ્ઞાન હતું એમ માની લેવાને કશું જ કારણ નથી. દા. ત. વીજળીની શોધ અને તે દ્વારા અને ત્યાર બાદ થયેલી બીજી અનેક શોધે, અણુવિજ્ઞાન, આકાશ–ઉડ્ડયન, રેડીઓ, ટેલિવિઝન વગેરે શોધો કેવળ આધુનિક છે જે સર્વજ્ઞનું જ્ઞાન આ રીતે કાળપરિમિત હતું એમ કહેવામાં આવે તે તેમ કરવાથી કાં તે વદવ્યાઘાત થાય અથવા તે સર્વજ્ઞ શબ્દને અન્ય કોઈ અર્થ વિચારવો ઘટે. ઉપર જણાવ્યું તે મુજબ જીવ, જગત અને ઈશ્વરનું સમ્યક્ સ્વરૂપ અને પ્રત્યેકનો અન્ય સાથેને પરસ્પર સંબંધ– આ હંમેશાં વિવાદ ચર્ચા અને મતભેદ વિષય રહ્યો છે. આ ત્રણ તત્ત્વોનું સમ્યફ સ્વરૂપ અને તેમના પરસ્પર અનુબંધ અંગે કોઈ એવી વિશિષ્ટ અને સુદઢ પ્રતીતિ થાય કે જે વડે માનવજીવનના ધ્યેયના અનુસંધાનમાં ઊભા થતા પ્રશ્નોને ઉકેલ મળી જાય. આવી પ્રતીતિને સર્વજ્ઞત્વ તરીકે જે ઓળખવામાં આવે તે એવું સર્વજ્ઞત્વ બુદ્ધિગમ્ય બને અને એવી પ્રતીતિ ધરાવતી વ્યક્તિને અમુક અપેક્ષાએ આપણે સર્વજ્ઞ તરીકે ઓળખી શકીએ. આવા સર્વ વિજ્ઞાનના ઊંડાણમાં ઉતારવાની કઈ જરૂર નથી. તેમને આકાશમાં કેટલા તારા છે, યુરોપમાં કેટલી વસ્તી છે. હિમાલયને કેટલાં શિખરો છે, કે અમુક વડને કેટલાં
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005397 |
| Book Title | Chintan Yatra |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Parmanand Kapadia |
| Publisher | Mumbai Jain Yuvak Sangh |
| Publication Year | 1974 |
| Total Pages | 332 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 24 MB |