________________
૧પ૧
લીધું, બોટમાં બેસીને બેટ ઉપર પણ ચક્કર મારી આવ્યાં અને સાંજને વખતે નૈનીતાલ પાછાં ફર્યા.
મુકતેશ્વર
બીજે દિવસે સવારે અમે મુકતેશ્વર જવા નીકળ્યાં. વાલીમાં ચા પીધી, ચણીબોર જેવા કાફલ આ બાજુ ઢગલાબંધ મળે છે. વળી, આલુબુખારા અથવા તે લીલી આલુબદામ જેને આ બાજુ ખુમાની કહે છે, તેની પણ આ ઋતુ હતી. કઈ કઈ ઠેકાણે લુમ્સ પણ મળતાં હતાં. કાફલ તે અમે ચાલુ ખાધા જ કરતાં હતાં અને ખુમાનીને પણ સારા પ્રમાણમાં ઉપભોગ કરતાં હતાં લેવાલીથી અમારી બસ આગળ ચાલી અને ભીમતાલ જવાનો રસ્તો થોડીક વારમાં અમારાથી છૂટો પડ્યો. મુકતેશ્વર નૈનીતાલથી ૩ર માઈલ દૂર છે. તે આખે રસતે હિમાલયની ભવ્યતાનું અનોખું દર્શન થાય છે. નૈનીતાલ નીચેના સપાટ પ્રદેશથી બહુ ઊંડાણમાં નથી. એમ છતાં એક ખીણમાં આવેલું હેઈને અમારી આંખો નીચે સરોવર અને ઊંચે તરફ પર્વતે સિવાય બીજું કશું જ જતી નહોતી. આને લીધે અમારા મન આસપાસ હિમાલયનું વાતાવરણ જામતું જતું હતું. મુકતેશ્વર જવા નીકળ્યાં એટલે કુમાઉંના ગિરિપ્રદેશમાં અમારે મુક્તવિહાર હવે શરૂ થયો છે એમ અમને લાગવા માંડયું. આખે રસ્તે ભારે મોટાં ચઢાણ તેમ ઉતરાણ આવે છે. સર્પાકાર રસ્તા ઉપર દોડી રહેલી બસ ઘડીમાં ઊંચે ચઢવા માંડે. પછી બે હજાર ફીટ લગભગ નીચે ઊતરે. વળી પાછી વધારે ઊંચાઈ સર કરવા માટે ચઢવાનું શરૂ કરે. આ ચઢાણથી ઉતરાણ સાથે આસપાસનાં દોના આકાર બદલાતા જાય. ઘડીમાં દેવદાર અને ચીડનાં વૃક્ષોની ઘનઘોર ઘટા આવે તે ઘડીમાં આછી ઝાડપાનવાળા પર્વત રક્ષતા તેમ જ ભવ્યતાને એક્સાથે અનુભવ કરાવે. નૈનીતાલથી
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org