________________
૧૫૮
િત્યાં હાથીનું મન દોડી જાય છે તેમ સર્વ રાજાઓનું અંતઃકરણ તેમાં લાગી રહ્યું છે પણ તેને આ કે જોઇને મનમાં કાત્યાયનીના તપનું ચિંતવન કરવા માંડચં; અને કામદેવને ધિક્કારવા લાગ્યું. એ તેમ બીજ સર્વરાઓ દમયંતીને ઈચિત્રની પેઠે સ્તબ્ધ બની ગયા. પછી સંપૂર્ણ ગણે કરી અગાધ મધ દેશનો રાજ; સંપૂર્ણ અંગેથી લાવણ્યયુક્ત અંગ દેશને રાજા; સમગ્ર શત્રુ ઓની ઈર્ષાનો લોપ કરનાર, સપ્તાંગ જે બંગ દેશનો રાજા; કુરંગાક્ષીઓને શૃંગારથી મોહિત
કરાર કલિંગ દેશને રાજા, શગુના સૈન્યને ભંગ કરનાર કંકણ દેશને રાજા; શત્રુઓને ચિત્રવત શું કરનાર લોટ દેશનો નટ નામનો રાજા; પ્રત્યાર્થી પ્રાર્થત પ્રાણ ત્રાણ હૂણ દેશને રાજ; શત્રુઓનો છે
વિધ્વંશ કરનાર કાંબોજ દેશનો રાજા; એવા બીજા પણ સિંધ તથા સૌવીરાદિક દેશના રાજાઓનાં SS નામ લેતી લેતી સહચરી દમયંતી પ્રત્યે બોલી:
- સહચરી–હે દેવી, આ જે નૈષધદેશનો રાજા બેઠો છે; તેની સાથે વિવેક, વિક્રમ તથા ન્યાયના નિધિ એવા તેના બે પુત્ર પણ બેલા છે. એઓની સુંદરતા તે નિરખી કે જાણે મહાદેવની ઈપી કરી એ બન્ને ભાઈઓ કામદેવ રૂપે અવતરચા હોયની! - એવાં સહચરીનાં વાક્ય સાંભળતાં જ જેમ જળનો પ્રવાહ વૃક્ષોના ક્યારાને સિંચન કરતે કરતે ચાલ્યો જાય છે, તેમ દમયંતીની દૃષ્ટિ રાજાઓને નિરખતી નિરખતી નળની ઉપર જઈ પડી. ' તેવીજ દમયંતી મનમાં ચિંતવન કરવા લાગી કે, છે . : દમયંતી-શું આ તે મદન સાક્ષાત મૂર્તિમાન થઈ આવ્યો છે. પણ પોતે તે કામદેવ , તે નથી. કેમ કે, કામદેવે તો હજારો વિરહી દંપતીઓના પ્રાણની વાત કરેલી છે. તેથી તે હત્યા કે Gર છે, તેની કાંઈ આવી મનોહર મૂર્તિ ન હોય. વળી આ મૂર્તિ માલતીના પત્રની પેઠે સુકુમાર
હોવાથી કામદેવ તે હોયજ નહી. એ રાજકુમાર સર્વ પ્રકારે કામદેવથી અધિક ઉપમા દેવા 1 લાયક છે. એ મર્નિની રચના કરતાં વિધાતાએ મારી ઉપર મેટો ઉપકાર કરે છે. કેમ કે, Sછી એના જેવી બીજી અનુપમ ગુણગ્રામ મૂર્તિ આજ દિવસ સુધી કોઈ પણ બનાવી નહી હોય છે
છે તેવી આ છબિની રચના કરીને તેને દૈવયોગે આ સભામંડપમાં આ સમયે સંયોગ થયો છે કે I એના કરતાં બીજો વધારે ઉપકાર તે ક્યિ કહેવાય. હવે હું મારા પિતાના મનોરથેકરી કૃતાર્થ 5 ન થઈ છું. એટલામાં નળની દૃષ્ટિ પતાની ઉપર પડતી જોઈને) હું ધન્ય છું કે, આ સંદર્યોદય સ
નપતિ કુમાર અમૃતની વૃષ્ટિની પેઠે મારી ઉપર નેત્ર કટાક્ષનું સિંચન કરે છે. પણ હું વિધાતાને છે
લીધે કૃતાર્થ થઇછું. તેથી તેને જ ધન્ય કહેવો જોઈયે છે કે, યથાર્થ યોગ્યતાને અનુસરીને ચાલે છે. છે માટે આ પ્રસંગે ફરી ફરી વિધાતાને વાહવા દેવી જોઈએ છે. છે . ઈત્યાદિક રીતે પોતાના મનમાં ચિંતવન કરતાં મહા હર્ષને લીધે દમયંતીનું શરીર કંપવા છે
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org