Page Text
________________
૫૬
કેમ વિરોધ પ્રાપ્ત થતો નથી ? તેમાં યુક્તિ આપે છે
સમ્મતિતર્ક પ્રકરણ ભાગ-૨ / દ્વિતીય કાંડ | ગાથા-૧૧-૧૨
જેમ દર્શનશક્તિ અને સ્પર્શનશક્તિ હ્રયાત્મક એક દેવદત્ત છે તેવું સ્વીકારવામાં વિરોધ નથી તેમ દ્રવ્યરૂપ અને પર્યાયરૂપ સ્વભાવક્રયાત્મક પદાર્થના એકપ્રત્યયનો કેવલીમાં અવિરોધ છે અર્થાત્ જેમ દેવદત્ત, દેવદત્તરૂપે એક છે એમ કેવલીનો સર્વ દ્રવ્ય અને પર્યાય વિષયક ઉપયોગ એક છે. વળી જેમ દેવદત્તમાં પદાર્થને જોવાની શક્તિ પણ છે અને સ્પર્શની શક્તિ પણ છે તે અપેક્ષાએ દેવદત્ત ઉભયરૂપ છે તેમ કેવલીના એકઉપયોગમાં દ્રવ્યનો પણ બોધ થાય છે અને પર્યાયનો પણ બોધ થાય છે માટે કેવલજ્ઞાનના વિષયભૂત દ્રવ્યની અને પર્યાયની અપેક્ષાએ કેવલીનો એકબોધ યાત્મક છે. આમ સ્વીકારવાથી જેમ દેવદત્ત દ્રવ્યરૂપે એક અને પર્યાયરૂપે દર્શનશક્તિ સ્પર્શનશક્તિરૂપ ક્રયાત્મક છે, માટે ત્યાં અનેકાંતવાદ સંગત થાય છે, તેમ કેવલીના બોધમાં દ્રવ્ય અને પર્યાય બંને વિષય છે માટે કેવલીનો ઉપયોગ દ્વયાત્મક છે અને કેવલી એકકાળમાં સર્વ દ્રવ્યોને અને સર્વ પર્યાયોને એકઉપયોગથી જાણે છે તે અપેક્ષાએ એક છે, એ પ્રમાણે અનેકાંતવાદના પ્રમાણપણાથી ઘટે છે. II૨/૧૧||
છાયા ઃ
અવતરણિકા :
क्रमाक्रमोपयोगद्वयाभ्युपगमे तु भगवत इदमापन्नमिति दर्शयति
અવતરણિકાર્ય :
ક્રમથી અને અક્રમથી ઉપયોગયના સ્વીકારમાં વળી ભગવાનને આગાથામાં બતાવે છે એ, દોષ પ્રાપ્ત થાય છે એ પ્રમાણે બતાવે છે
ગાથા ઃ
-
=
Jain Educationa International
--
अद्दिट्टं अण्णायं च केवली एव भासइ सया वि ।
एगसमयम्मि हंदी वयणवियप्पो न संभवइ ।।२ / १२ ।।
अदृष्टमज्ञातञ्च केवल्येव भासते सदापि ।
સમયે ઇન્ત ! વચનવિલ્પો ન સન્મતિ ।।૨/૨૨।।
અન્વયાર્થ:
અદ્દિનું વ=અદૃષ્ટને જ, ચ=અને, અi (F)=અજ્ઞાતને જ, વ્હેવત્તી=કેવલી, સવા વિ=સદા જ, માસŞ=બોલે છે.
કેમ અદૃષ્ટને અને અજ્ઞાતને કેવલી બોલે છે ? તેથી કહે છે
THમમ્મ=એક સમયમાં, વવવિયો=વચન વિકલ્પ=એક સમયમાં જ્ઞાત અને દૃષ્ટ બોલે છે એ
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005360 |
| Book Title | Sammati Tark Prakaran Part 02 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Pravinchandra K Mota |
| Publisher | Gitarth Ganga |
| Publication Year | 2012 |
| Total Pages | 168 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 8 MB |