Mahavirni Sadhnano Marm

SR No.: 005328
Original Sutra Author: Chandrahas Trivedi
Publisher: Anekant Bharati Prakashan
Publication Year: 1994
Total Pages: 198
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 9 MB

Page 79

આમ, સૂક્ષ્મ ઉચ્ચારણનું વિજ્ઞાન છે. ધ્વનિના તરંગોનું અને તેની શક્તિઓનું એ વિજ્ઞાન છે. જો સૂક્ષ્મ ઉચ્ચારણની પ્રક્રિયા વિધિસર કરવામાં આવે તો વા-સંવરની દિશામાં એટલે કે નિર્વિકલ્પની દિશામાં આપણું પ્રયાણ થવા લાગે. ‘અર્હમ્' મંત્રનો વિધિસર જાપ કરવામાં આવે તો ધીમે ધીમે તેનાથી ગ્રંથિભેદ થતો જાય. જૈન આગમોમાં ગ્રંથિ શબ્દનો ઉપયોગ વિશિષ્ટ રીતે થાય છે. આમ તો ગ્રંથિ એટલે ગાંઠ. મનુષ્યના મનમાં રાગ અને દ્વેષ સતત કાર્યશીલ રહે છે અને તેની ગાંઠ પડી જાય છે જે ક્યારેય છૂટતી નથી. સાધનામાં આ ગ્રંથિને-ગાંઠને ઉકેલવાની હોય છે. આ ગાંઠ તૂટે તેને ગ્રંથિભેદ કહેવામાં આવે છે. ગ્રંથિભેદ સાધનાની પૂર્વશરત છે.
આપણે શબ્દની શક્તિનો અને ધ્વનિની શક્તિનો આગળ ઉપર વિચાર કર્યો હતો. ધ્વનિ પેદા થાય છે અક્ષરોના ઉચ્ચારણથી. આ ઉચ્ચારણોનું યૌગિક દૃષ્ટિએ ઘણું મૂલ્ય છે. વ્યવહારમાં પણ આ ઉચ્ચારણો ઘણો મહત્ત્વનો ભાગ ભજવે છે. અક્ષરનાં ઉચ્ચારણોને શાસ્ત્રીય ભાષામાં ત્રણ રીતે ઓળખવામાં આવે છે. દ્રુત ઉચ્ચારણ, મધ્યમ ઉચ્ચારણ અને વિલંબિત ઉચ્ચારણ. દ્રુત ઉચ્ચારણ સ્થૂળ છે જ્યારે વિલંબિત ઉચ્ચારણ સૂક્ષ્મ છે. યોગશાસ્ત્ર અનુસાર આપણા પૃષ્ઠરજ્જુમાં વચ્ચેના ભાગે સુષુમ્હા નાડી રહેલી છે જે નીચે મૂલાધારથી શરૂ થઈને ઉપર મસ્તકમાં બ્રહ્મધ સુધી જાય છે. બ્રહ્મરંધ્રમાંથી એક રસ ટપકે છે જેને અમૃતનો સ્રાવ પણ કહે છે. આ સ્રાવ નીચે સુધી પહોંચે છે. આ સ્રાવ સંજીવની શક્તિ આપે છે. સ્રાવ જેટલો અધિક એટલો વધારે લાભ. જો અક્ષરનું ઉચ્ચારણ દ્રુત હોય - જોરથી થાય તો સુષુમ્સામાં આ સ્રાવનાં ફક્ત નવ બિંદુઓ ટપકે છે. શબ્દનું ઉચ્ચારણ મધ્યમ હોય તો સ્રાવનાં બાર બિંદુ ટપકે છે અને જો વિલંબિત રહે તો સોળ બિંદુ ટપકે છે. આપણે જ્યારે ‘અર્હમ્’ મંત્રનો જાપ કરીએ ત્યારે તેના દરેક અક્ષરનાં ઉચ્ચારણો વિધિવત્ કર્યા હોય તો તેનાથી બહ્મરંધ્રમાંથી વધુ સ્રાવ થાય જે રાગ-દ્વેષની ગ્રંથિનો ભેદ કરવામાં સહાયક થાય છે. એટલું જ નહિ પણ શરીરને પણ સંજીવની શક્તિનું બળ આપે છે. મૌનની શક્તિ
..