Page Text
________________
આ તો વાત થઈ યોગમાં ધ્વનિની શક્તિના ઉપયોગની; પણ વ્યવહારમાં પણ હવે ધ્વનિની શક્તિ ઉપર વિચાર થવા લાગ્યો છે. આ બાબત ઉપર વિજ્ઞાને ઘણું લક્ષ આપ્યું છે અને મહત્ત્વનાં તારણો કાઢમાં છે. ડાઁ. ગ્રેહામ બેલ નામના વિજ્ઞાનીએ ધ્વનિને માપવાની પદ્ધતિ વિકસાવી. એ માપવાના એકમને (યુનિટને) ડેસીબલ કહે છે. આ માપવા માટેનું જે યંત્ર બનાવવામાં આવ્યું છે તેને સોનોમીટર કહે છે. આ વિજ્ઞાનીએ એના દ્વારા ઝાડનાં-છોડનાં પાંદડાઓના મરમરાટનો અવાજ માપ્યો જે દસ ડેસીબલ આવ્યો. કોઈ કાનમાં વાત કરતું હોય તો તે અવાજનું માપ આવ્યું વીસ ડેસીબલ, ઘડિયાળના ટિક-ટિક અવાજનું માપ આવ્યું ત્રીસ ડેસીબલ. ટાઇપનો ખડખડાટ પચીસ ડેસીબલ નીવડયો. જ્યારે જેટ વિમાનનો અવાજ દોઢસો ડેસીબલમાં આવ્યો. એમણે એ તારણ કાઢ્યું કે પચાસ ડેસીબલ સુધીનો અવાજ આપણે સહી શકીએ છીએ. તેનાથી અધિક માત્રામાં અવાજ આવે તો તે આપણાથી સહેવાતો નથી અને જેમ માત્રા વધતી જાય તેમ આપણને ત્રાસ વર્તાય. વધારે મોટા અવાજની આપણા શરીર અને મન ઉપર માઠી અસરો પડે છે અને તેનાથી મગજની શક્તિઓ ઘટે છે. હૃદય ઉ૫૨ બોજ લાગે છે. અસહ્ય કોલાહલને કારણે ઘણીવાર ગંભીર રોગો પણ ઉત્પન્ન થાય છે.
છેલ્લાં પચાસ વર્ષમાં જ આપણે જગતને એટલું કોલાહલથી ભરી દીધું છે કે આપણા સ્વાસ્થ્ય માટે તે ઘણું ખતરનાક બની ગયું છે. આ વ્યાપક કોલાહલની સામે વિચારકો અને વિજ્ઞાનીઓએ અવાજ ઉઠાવ્યો છે. હવે જગતને એકાંતની મહત્તા સમજાવા લાગી છે અને લોકો એકાંત શોધવા લાગ્યા છે. પરિણામે શાંત અને નીરવ સ્થળો તરફ પ્રવાસીઓ છેલ્લાં થોડાંક વર્ષોથી વળવા લાગ્યા છે.
કોલાહલને રોકવા માટે આપણે યંત્રોને શાંત કરવાં પડશે એટલું જ નહિ પણ આપણેય બોલતાં શીખવું પડશે. આપણા વિચારકોએ તો યાંત્રિક યુગની શરૂઆત પણ થઈ ન હતી ત્યારથી જ એકાંતનો મહિમા ગાયો છે - મૌનનું મહાત્મ્ય સમજાવ્યું છે. મૌનની સાથે એકાંત ગર્ભિત રીતે રહેલું છે. મૌનની ભાષા ઘણી સમર્થ છે. મૌન રહીને પણ વિચારોનું
૯૪
મહાવીરની સાધનાનો મર્મ
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005328 |
| Book Title | Mahavirni Sadhnano Marm |
| Original Sutra Author | Chandrahas Trivedi |
| Author | |
| Publisher | Anekant Bharati Prakashan |
| Publication Year | 1994 |
| Total Pages | 198 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 9 MB |