________________
થશે. ચિત્તની જે વૃત્તિઓ જાગે છે તે વૃત્તિઓમાં પવિત્રતા પ્રગટશે. એ જરૂરી છે કે ભીતરમાંથી જે કાંઈ આવતું હોય તેના તરફ ધ્યાન આપવું જોઈએ. આપણે મોટેભાગે ચિકિત્સાના ક્ષેત્રમાં બાહ્ય કારણો તરફ વિશેષ ધ્યાન આપીએ છીએ. બાહ્ય અને અંતરંગ બને કારણો હોય છે. બીમારીનું બાહ્ય કારણ આપણી સમક્ષ સ્પષ્ટ છે. તેની સાથે અંતરંગ કારણ તરફ પણ ધ્યાન આપીએ. જો તેના ઉપર સમગ્રતાપૂર્વક ધ્યાન આપવામાં આવે, મનથી આગળ ભાવની વિશુદ્ધિ અને પવિત્રતા સુધી પહોંચી જઈએ તો આરોગ્યશાસ્ત્રને એક નવી જ ઉપલબ્ધિ પ્રાપ્ત થઈ શકશે. ચિકિત્સાક્ષેત્રમાં એક અભિનવ વિકાસ થઈ શકશે. ચિકિત્સકો ઈ.સી.જી. કરે છે. તેમાં તરંગો માપવામાં આવે છે. ઈ.સી.જી. દ્વારા ભલે હૃદયનું માપન કરીએ કે પછી ભલે મસ્તિષ્કનું માપન કરીએ. અલ્ફા તરંગ હોય તો આપણે સમજી લઈએ છીએ કે ખૂબ સરસ ચાલી રહ્યું છે. બીટા-થીટાના અલગ-અલગ નિષ્કર્ષ છે. જેવી રીતે આપણે મસ્તિષ્કીય તરંગોનું માપન કરીએ છીએ તેવી જ રીતે આભામંડળીય ઉપકરણો દ્વારા ભાવનું માપન થઈ શકે છે. આભામંડળને પકડવા માટે કેટલાક પ્રયત્નો થઈ રહ્યા છે, યંત્રોનો પણ વિકાસ થયો છે, જેના દ્વારા ખબર પડે છે કે આભામંડળનો રંગ કેવો છે. તેના આધારે બીમારીના મૂળ સુધી પહોંચવાની પણ જાણકારી મળી રહેશે. સમગ્રતાનો દૃષ્ટિકોણ
આરોગ્ય માટે જે ત્રણ સિદ્ધાંતોનું પ્રતિપાદન કરવામાં આવ્યું તે અત્યંત મહત્ત્વપૂર્ણ છે.
* રોગી અવયવ વિશેષ નહિ, સમગ્ર શરીર બને છે. અક રોગી જ રોગથી ગ્રસ્ત થાય છે, અરોગી ક્યારેય
રોગગ્રસ્ત થતો નથી. * રોગ સર્વાત્મના હોય છે, આંશિકરૂપે નથી હોતો.
આ ત્રણેય સિદ્ધાંતોની અનેકાન્તના આધારે મીમાંસા કરવામાં શું આવે તો રોગી અને રોગને સમજવામાં ખૂબ અનુકૂળતા રહેશે. જો છે રોગીને નહિ પકડી શકીએ તો રોગની ચિકિત્સા અત્યંત જટિલ બની જશે. અમારા એક મુનિ જયપુરની સવાઈ માનસીંહ હોસ્પિટલમાં
પરિવાર કે મહાવીરનું આરોગ્યશાસ્ત્ર + ૫૩ કરો
|
કાકા ને જ કે
ળા
- 1
મહાdીઝ આરેયણાય ન
T4
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org