________________
તત્ત્વાર્થસૂત્ર સંસારે પરિણામ શુદ્ધિ રૂપ જે કિયા અપૂર્વ ફુરે; આપોઆપ જ એવી કે સ્થિતિ થતી કિવા નિમિત્તે વડે. જીવાજીવથી પુણ્ય પાપ અથવ્વા શુભાશુભી આવો; સાતે સંવર, નિર્જરા નવ ગણે જે બંધને મોક્ષ તે. ૩ નામ સ્થાપના દ્રવ્ય ભાવ તસ્તન્યાસઃ પા.
નામ,૧ સ્થાપના ૨ દ્રવ્ય અને ભાવરૂપથી એમને એટલે કે સમ્યગદર્શન આદુ અને જીવ આદિને ન્યાસ એટલે કે વિભાગ થાય છે. નામ સ્થાપન દ્રવ્યભાવ રૂપ જે છે ચાર નિક્ષેપ તે; સર્વ તત્ત્વ તથા જ અર્થ સઘળાં તે જાણવાં સાધને. જે છે નામ પરંપરાગત છતાં નિર્ગુણ નિક્ષેપને, આપેલ જ સ્થાપના પ્રથમ છે, ભાવોથી છે દ્રવ્ય તે. ૪
પ્રમાણુનરપિંગમ: મદા પ્રમાણે અને નથી જ્ઞાન થાય છે.
(અનુટુપ) નય છે વસ્તુનો અંશ, ને સર્વાશે પ્રમાણ છે;
નય વા એક દૃષ્ટિને, પ્રમાણસર્વ દૃષ્ટિને. ૫ ૧. ગુણ ન હોય તો લેકસતથી અળખાય તે નામનિક્ષેપ કહેવાય. ૨. છબી અથવા મૂળ વસ્તુને આપ જેના ઉપર કરાયો હોય તે સ્થાપના –
નિક્ષેપ કહેવાય. ૩. ભૂતકાળમાં ગુણ હોય અથવા ભવિષ્યમાં ગુણપમાય તે દ્રવ્ય-નિક્ષેપ કહેવાય. ૪. ગુણ તથા બધી રીતે ઘટે તે ભાવ-નિક્ષેપ કહેવાય છે. ૫. વસ્તુના એક અંશને બંધ કરે તે નય. ૬. વસ્તુના તમામ અંશને બંધ કરે તે પ્રમાણ
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org