________________
પ૭
૪. તપાચાર ૫. વર્યાચાર. જ્ઞાનાદિ સંબંધિત આઠ વગેરે આચારે શાસ્ત્રકાર પરમષિઓએ બતાવ્યા છે. [ જુઓ નાણુમિ સૂત્ર.]
વર્યાચાર એ સ્વતન્ન પ્રકારેવાળે આચાર નથી પરંતુ જ્ઞાનાદિચાર આચારની પ્રવૃત્તિમાં જે વીર્ય [પરાક્રમ] ફેરવવું તે જ વીર્યાચાર છે. તેનું વિશિષ્ટ મહત્વ બતાવી પાલન આવશ્યક બતાવવા માટે તેનું પાંચમા આચાર તરીકે પૃથફ નિરુપણ કરવામાં આવ્યું છે.
સમિતિ એટલે દોષ ન લાગવા દેવાના ચિત્તની ઉપરોગ (ખ્યાલ)વાળી સુંદર કિયા, ગમનાદિમાં વિરાધનાથી બચવાને ઉપગ–સાવધાની. પાંચ સમિતિઃ ૧. ઇસમિતિ : જીવરક્ષાર્થ જોઈને
ચાલવું વગેરે. ૨. ભાષાસમિતિઃ મુહપત્તિના ઉપગ
પૂર્વક નિરવ (નિષ્પાય) પ્રિય ભાષા
બોલવી. ૩. એષણ સમિતિઃ ગેચરીના ૪૨ દોષ
વિનાને ભિક્ષાગ્રહણ વિધિ. ૪. આદાનભાંડમાત્રકનિક્ષેપણ સમિતિ :
પાતરા, માત્રક વગેરે લેતાં અને મૂતાં
પૂજવા-પ્રમાર્જવાની ક્રિયા. પ. પારિષ્ઠોપનિકા સમિતિ : સ્થડિલ,
માત્રુ, લેમ, બળ વગેરેનું જીવરક્ષા વિધિવત્ વિસર્જન કરવાની ક્રિયા.
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
