________________
પદર્શન સુબેધિકા : ૯૭ કર્તવ્ય અને કર્તવ્યને અકર્તવ્ય માની લે છે. જ્યાં સુધી આ ભૂમિકામાં હોય ત્યાં સુધી સમ્યગ્દર્શન પ્રગટ થતું નથી.
૨. સાસ્વાદન ગુણસ્થાનક–આનું બીજું નામ સામાદન પણ કહેવાય છે. સમ્યગ્દર્શનની ભૂમિકાને પ્રાપ્ત કર્યા પછી મહાભય જેવો અનંતાનુબંધી કષાય ઉદયમાં આવે છે કે તે સમ્યક્દર્શનની ભૂમિકા નષ્ટ થાય છે અને પાછા અજ્ઞાન મિથ્યાત્વની ગર્તામાં જીવ ધકેલાય છે ત્યારે વમન કરેલ ક્ષીરાના સ્વાદ સરખો આ ગુણસ્થાનકનો અનુભવ હોય છે. આ અવસ્થા જઘન્યથી એક સમય અને ઉત્કૃષ્ટથી માત્ર છ આવલિકાકાળ જ હોય છે
(૩) મિશ્ર ગુણસ્થાનક–સમક્તિ અને મિથ્યાત્વ આ બંનેના મિશ્રણરૂપ વિચિત્ર અધ્યવસાય જ્યાં હોય તે મિશ્ર ગુણસ્થાનક.
પ્રથમના બે ગુણસ્થાનક કરતાં આમાં કંઈક જાગૃતિ હોય છે. અહિં તત્વ પ્રત્યે એને રૂચિ નથી હતી તે અતત્વ પ્રત્યે પ્રેમ પણ હેતું નથી. અહિંથી આગળ પણ વધી શકાય છે, પાછા પણ પડી શકાય છે. આને કાળ અત્તમુહૂર છે
(૪) અવિરત સમ્યગ્દષ્ટિ–વિરતિધર્મની કામનાવાળા પણ તેનું પાલન કરવા માટે અસમર્થ, સમ્યગ્દષ્ટિ જીવને આ ગુણ સ્થાનક હોય છે. જવ અનાદિકાળથી ચાર ગતિમાં ભ્રમણ કરે છે પણ જ્યારે સમ્યકત્વ પામે ત્યારથી જ તેના ભવેની ગણતરી થાય છે.
અનાદિકાલીન મેહના સંસ્કારેને તેડી આ ગુણસ્થાને આવેલ આત્મા પ્રભુશાસન પ્રત્યે અવિહડ રાગવાળ હોય છે. પ્રાણીમાત્ર
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
