________________
સમ્યગદર્શન હેય છે. કારણકે સાક્ષાત્ કે પરંપરાએ તત્ત્વનું અજાણપણું એ અનાગ મિથ્યાત્વ છે, તે જીવને જીવાજીવાદિ તત્ત્વની પ્રાપ્તિ થતી નથી.
ભેદનું તાત્પર્ય (સાર):
મિથ્યાત્વના ઉપરોક્ત પાંચ ભેદનું તાત્પર્ય એ છે કે “મારું તેજ સાચું” એવી હઠ (“અભિગ્રહને)ને લીધે, (૨) સત્ય-અસત્યને નિર્ણય કરવાની ઉદાસીનના (અનભિગ્રહ) ને લીધે, (૩) પ્રતિષ્ઠા ગુમાવવાના ભયે છેટું પકડેલું નહિ છોડવાના કદાગ્રહ (અભિનિવેશીને લીધે, (૪) જિનવાણીમાં સંદેહ રાખવો. (સંશય)ને લીધે તથા (૫) અજાણપણાથી ઉપયોગની ખામી (અનાગ)ને લીધે જીવને દષ્ટિ વિપર્યાસ અર્થાત્ જિનવાણીથી વિપરીત માન્યતા થાય છે. ટુંકમાં મિથ્યાત્વ એ એક પ્રકારને દષ્ટિવિપર્યાસ છે. અને તે અભિગ્રહ, અનભિગ્રહ, અભિનિવેશ, સંશય અને અનાગ એ પાંચ કારણેને લીધે થાય છે. તેથી મિથ્યાત્વને નાશ ઈચ્છનારે જિનવચનમાં પૂરી આસ્થા રાખી તે પચે કારણોને દૂરથી તજી દેવા.
વિધેયાત્મક ભાષામાં કહીએ તે (૧) “અભિગ્રહને છોડ એટલે “સાચું તે મારૂં” એવી સરળ અને વૃત્તિ કેળવવી, (૨) “અનભિગ્રહને ” છોડ એટલે “સત્યને આગ્રહ રાખ, (૩) “અભિનિવેશને છોડવો એટલે “ખોટું જતું કરવાની હિંમત” રાખવી, (૪) “સંશયને છેડે એટલે સંપૂર્ણ શ્રદ્ધા ગુણ કેળવ, સાચા દિલથી આસ્થા.
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
