________________
મિથ્યાદર્શન
૫૩
(૨) અનાભિગ્રહિક મિથ્યાત્વ – બધા ધર્મોને સરખા માનવા. ગુણ-દોષની પરિક્ષા કર્યા વિના બધા દેવને પગે લાગવું, બધાને ગુરૂ માનવા તે, ટુંકમાં વિષ ને અમૃતને સરખા ગણાવા તે. આવા લોકે “મૂઢ' હોય છે, સાચાખોટાને પારખવાની વિવેકબુદ્ધિ જ તેમનામાં રહેતી નથી, જેનધર્મ આ પ્રકારની દષ્ટિને સ્વીકાર કરતું નથી. ગુણદેણની સમ્યક પરીક્ષા કરવાની દૃષ્ટિ અને હેય-ઉપાદેયને વિવેક જૈનધર્મે સવીકારેલ છે તેથી સંપૂર્ણ દયામય અહિંસાધર્મ જ સાચો ધર્મ છે તેમ જૈન ધર્મ સ્વીકાર્યું છે. અને તે ધર્મ શ્રેષ્ઠ છે, તેમ ન માનતા, સર્વ ધર્મને સરખા માનવા તે અનાભિગ્રહિક મિથ્યાવ.
આ મિથ્યાત્વ ભવ્ય જીવોને જ હોય છે. કારણકે તેને બધા દર્શન (ધર્મ) સરખા લાગે છે, એટલે જે દર્શન મેક્ષ છે ને “મોક્ષને ઉપાય “સુધમ’ છે એમ કહે છે, તેને પણ આ લકે માનનારા હોય છે. ને તેમ માનનારા તે “ભવ્ય જ હોય. અભવ્ય તે મોક્ષને કદાપિ માને જ નહિ, કારણકે જીવાદિ નવતત્વનું જ્ઞાન કે શ્રદ્ધાન તેને કદાપિ થાય જ નહિ, તેથી અભવ્યને આ મિથ્યાત્વ ન હોય.
(૩) અભિનિવેશિક મિથ્યાત્વ – સત્ય માર્ગ જાણવા છતાં કઈ બાબતને પિતાને ખેટ મત બંધાઈ જવાથી તેને છોડે નહિ ને અસત્ય માર્ગનું કુયુક્તિથી પિષણ કરવું, પ્રરૂપણ કરવી તે. “અભિનિવેશિક.”
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
