________________
સમ્યગદર્શનના ૬૭ બેલ
૨૭૫
તેથી સંસારચકથી છુટતા નથી અને વારંવાર મત્યુને દુઃખદ અનુભવ કરે છે. ” “આ મૃત્યુલેક સિવાય અન્ય કેઈ લોક નથી તે મૃત્યુલોકમાં તેઓ આવ્યા ક્યાંથી? અને જશે ક્યાં ? તેનું જ્ઞાન તેમને કેમ થઈ શકતું નથી. - આ જ્ઞાન ન થાય ત્યાં સુધી મૃત્યુના રહસ્યને પાર પામી
શકે નહિ. આ આવાગમન કરનાર છે કેણ ? તે તું જાણ. ' જાણીને આત્મકલ્યાણ કર. (શ્રી આચારાંગ સૂત્રના પહેલા : અધ્યયનમાં આ જ કહ્યું છે.
આ આવાગમન કરનાર જે તત્વ છે તે જ “આત્મા” છે. સામાન્ય લકે તેને “જીવ” કહે છે. જ્યાં સુધી આત્મજ્ઞાન થતું નથી, ત્યાં સુધી આત્મા એક શરીર છોડીને બીજા દેહને ધારણ કરે છે. શરીરને છોડવું અર્થાત્ દેહને આત્માને વિગ એજ મૃત્યુ” છે, અને ફરી ભેટે થયે અર્થાત નવ દેહ ધારણ કરે એને જ “જન્મ કહે છે. પરંતુ જે જ્ઞાનીએ આત્મા અને શરીરને, ચૈતન્ય અને જડને પૃથ. (જુદા) માનીને વર્તે છે તે કદી પુનર્જન્મ પામતાં નથી.
આ આત્મા એ નિત્ય છે, શાશ્વત છે, પ્રવ છે જ્ઞાની છે, અજ અર્થાત્ અજન્મા છે, સૂક્ષ્મથી પણ અતિ સૂક્ષ્મ છે. તેથી ઈદ્રિયેથી તેને અનુભવ થઈ શકતું નથી, ચક્ષુ વડે જોઈ શકાતું નથી, પરંતુ ભગવદુકૃપાથી જ્યારે સ્વયંસ્કૃરણાથી કે સંતસમાગમે આત્મજ્ઞાન થાય છે. (જૈનદર્શન પ્રમાણે સમ્યગુદૃષ્ટિ પ્રાપ્ત થાય છે. ત્યારે અંતરમાં તેને પ્રત્યક્ષ -અનુભવ થાય છે. આત્માનુભૂતિ થાય છે, અને ત્યારે અંતરમાં પ્રસન્નતાની લહેરે ઉછળે છે, પરમ આનંદના ઓઘ ઉછળે
Jain Educationa International
For Personal and Private Use Only
www.jainelibrary.org
