Shu Vidyut Sachit Teukay Che

SR No.: 005303
Original Sutra Author: N/A
Author: Mahendramuni
Publisher: Anekant Bharati Prakashan
Publication Year: 2005
Total Pages: 312
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 13 MB

Page 24

સજીવતા કે સચિત્તના રૂપમાં ક્યારેક પરિણમન થઈ શકે, ક્યારેક નહીં. અગ્નિકાયક જીવોની ઉત્પત્તિ સામાન્યતઃ (અમુક અપવાદ છોડીને) ઑક્સિજન વગર સંભવ નથી.
વિજ્ઞાનમાં ઊર્જા વિવિધ પ્રકારની માનવામાં આવે છે. જેમ કે ૧. ઇલેક્ટ્રિક ઊર્જા (Electric Energy) ૨. પ્રકાશ ઊર્જા (Light Energy) ૩. ઉષ્મા ઊર્જા (Heat Energy) ૪. ચુંબકીય ઊર્જા (Magnetic Energy). પ. રાસાયણિક ઊર્જા (Chemical Energy) ૬. યાંત્રિક ઊર્જા (Mechanical Energy) ૭. સ્થિતિ ઊર્જા (Potential Energy) ૮. ગતિ ઊર્જા (Kinetic Energy) ૯. પારામાણવિક ઊર્જા (Atomic Energy) ૧૦. નાભિકીય ઊર્જા (Nuclear Energy).
એક પ્રકારની ઊર્જાનું બીજી કોઈ ઊર્જામાં પરિવર્તન થઈ શકે છે, જેમકે ૧. વીજળીના ગોળામાં ઈલેક્ટ્રિક ઊર્જા = પ્રકાશ ઊર્જા + ઉષ્મા ઊર્જા ૨. ઇલેક્ટ્રિક ઈસ્ત્રી, ગીઝર, હીટર વગેરેમાં ઈલેક્ટ્રિક ઊર્જા = ઉષ્મા ઊર્જા ૩. ઈલેક્ટ્રિક મોટરમાં - ઈલેક્ટ્રિક ઊર્જા = યાંત્રિક ઊર્જા
૪. હાઈંડો-ઇલેક્ટ્રિક પાવર હાઉસમાં પાણીની સ્થિતિ ઊર્જા = યાંત્રિક ઊર્જા = ઇલેક્ટ્રિક ઊર્જા (ટરબાઈનો ચલાવવા માટે પાણીનો ધોધ વાપરવામાં આવે છે. એટલે પાણી ઊંચેથી નીચે વેગથી પડે છે. આમાં સ્થિતિ ઊર્જા પહેલા ગતિ ઊર્જામાં બદલાય છે. પછી ચુંબકને વેગથી ઘુમાવીને એટલે યાંત્રિક ઊર્જા ચુંબકીય ઊર્જાની મદદથી ઈલેક્ટ્રિક ઊર્જામાં બદલવામાં આવે છે.)
૫. ઉષ્માધારિત એન્જિનમાં કોલસો (અથવા ડિઝલ)ની રાસાયણિક ઊર્જા = યાંત્રિક ઊર્જા :
૬. ન્યુક્લિયર રિએક્ટરમાં – પદાર્થનું દ્રવ્યમાન (Mass) ન્યુક્લિયર ઊર્જા
૭. સૂર્ય (અથવા અન્ય દૂર રહેલા તારાઓ)માં નાભિકીય ઊર્જા = પ્રકાશ ઊર્જા + ઉષ્મા ઊર્જા આના સિવાય આપણા શરીરમાં જે જૈવિક પ્રક્રિયાઓ થતી હોય છે તેમાં પણ એવી પૌદ્ગલિક ક્રિયાઓ થાય છે જ્યાં ઊર્જાનું રૂપાંતરણ થતું રહે છે. દા.ત. દરેક ચેતાતંત્રીય કોષમાં ઈલેક્ટ્રિક ઊર્જા = રાસાયણિક ઊર્જા
૧. દરેક કોષમાં રાસાયણિક ઊર્જા = ઊષ્મા ઊર્જા ૨. દરેક સ્નાયવિક ક્રિયામાં ઉષ્મા ઊર્જા = યાંત્રિક ઊર્જા
11