Page Text
________________
કલેશ, ચાડી, નિંદા, હર્ષ, શોક, કપટસહિત જૂઠું બોલવું, ખોટા મતની શ્રધ્ધા ઇત્યાદિથી નિવત્ય છે અને પાંચ સમિતિ સહિત છ કાયના જીવોની અને સંયમની સદાકાળ રક્ષા કરનાર, ક્રોધ વગેરે ચાર કષાયથી રહિત અને ગુણધારી છતાં ગુણોના ગર્વ વગરના છે તેમને “માહણ' એટલે ‘મહાત્મા’ કહેવા. (ર) સૂત્ર: “પથ વિમળ-|િ ળિયા માવા ર તિવાર્થ
च, मुसावायं च बहिद्धं च, कोहं च, माणं च, मायं च. लोहं च, पेज्जं च, दोसं च, इच्चेव जओ जओ आदाणं अप्पणो पद्दोस हेऊ तओ तओ आदाणातो पुव्वं पडिविरिए,
सिआ दंते दविए, वोसट्टकाए समणे त्ति वच्चे ॥ અર્થ : હવે સમણ (શ્રમણ સાધુ)નાં લક્ષણો કહે છે. કોઈના પ્રતિબંધ એટલે નિશ્રા તેમજ આશ્રયરહિત, કરણીના ફળની વાંછનારહિત, કષાય રહિત (શાંત), હિંસા, જૂઠ, ચોરી, મૈથુન, ક્રોધ, માન, માયા, લોભ, રાગ દ્વેષ, વગેરે પાપસ્થાનકના સર્વથા ત્યાગી, જે જે એવા કર્મ બંધનના અને અવગુણકારક કારણો દેખે તેનાથી પ્રથમથી જ નિવર્તનાર, પોતાની ઇન્દ્રિયોનું સદા દમન કરે, અને જે મમતાને છોડે તેને “સમસ” અર્થાત્ સાધુજી કહેવા. (૩) સૂત્ર : અલ્ય વિ fમવરલૂ - પુન્ન, નાવિUS, ફતે વિU
वोसट्टकाए संविधुणीय, विरूवरूवे परीसहोवसग्गे, अज्झप्पजोग, सुध्धादाणे उवट्टिए, बीअप्पा, संखाए, परदत्त
भोई भिक्खू'त्ति वच्चे ॥ અર્થ “ભિખુ” અર્થાત્ ભિક્ષુક નાં લક્ષણો કહે છે. જેઓ નિરવદ્ય (પાપથી રહિત) ભિક્ષા માગીને પોતાના શરીરનો નિર્વાહ કરે છે, અભિમાનથી રહિત અને વિનય - નમ્રતા આદિ ગુણો સહિત છે, ઇન્દ્રિયોનું દમન કરે છે, દેવ-દાનવ માનવ વગેરેના ઉપસર્ગો સમભાવથી સહન કરી નિરતિચાર પોતાનાં મહાવ્રતો પાળે છે, અધ્યાત્મયોગી એટલે આત્મજ્ઞાનમાં સદા જોડાયેલા છે, મોક્ષને મેળવવા માટે સાવધાન થઈ સંયમ તપ વગેરે શુભ કરણીમાં સ્થિર છે. કોઈના નિમિત્તે બનાવેલ આહાર વગેરે ગ્રહણ કરતા નથી તેને “ભિખુ” અર્થાત્ ભિક્ષક કહે છે.
માહણ' શબ્દનો અર્થ “બ્રાહ્મણ” પણ થાય છે. એ પ્રમાણે ગુણો જેનામાં હોય તેને “બ્રાહ્મણ” કહેવા.
શ્રી જૈન તત્વ સાર
૧૪૩
|
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005285 |
| Book Title | Jain Tattvasara |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Niranjanmuni, Chetanmuni |
| Publisher | Niranjanmuni |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 474 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 19 MB |