________________
પરમાત્મપ્રકાશ
-हो। ५८] ५९) जीवहँ कम्मु अणोइ जिय जणियउ कम्मु ण तेण ।
कम्मे जीउ वि जणिउ णवि दोहि वि आइ ण जेण ॥५९॥ जीवानां कर्माणि अनादीनि जीव जनितं कर्म न तेन ।
कर्मणा जीवोऽपि जनितः नैव द्वयोरपि आदिः न येन ॥ ५९ ॥ जीवहं कम्मु अणाई जिय जणियउ कम्मु ण तेण जीवानां कर्मणामनादिसंबन्धो भवति हे जीव जनितं कर्म न तेन जीवेन । कम्में जीउ वि जणिउ णवि दोहिं वि आइ ण जेण कर्मणा कर्तभूतेन । जीवोऽपि जनितो न द्वयोरप्यादिर्न येन कारणेनेति । इतो विशेषः । जीवकर्मणामना दिसंबन्धः पर्यायसंतानेन बीजवृक्षवद्वयवहारनयेन संबन्धः कर्म तावत्तिष्ठति तथापि शुद्धनिश्चयनयेन विशुद्धज्ञानदर्शनस्वभावेन जीवेन न तु जनितं कर्म तथाविधजीवोऽपि स्वशुद्धात्मसंवित्यभावोपार्जितेन कर्मणा नरनारकादिरूपेण न जनितः कर्मात्मेति
ગાથા–પ૯ मन्या :-जीव ] है ! [जीवानां ] वान [कर्माणि ] भनि। समय [अनादिनी] मनाहिसथा छ [ तेन ] ते 4थी [ कर्म] भ [ न जनितं ] उत्पन्न या नथी, [कर्मणा ] भथा [ जीवः अपि ] ७१ ५५ [न एव जनितः ] S५-न थये। नथी । येन ] ४१२५ [ द्वयेः अपि ] भन्नेनी [आदि न ] माहि नथी.
ભાવાર્થ –જીવ અને કમનો અનાદિસંબંધ છે અર્થાત્ પર્યાય સંતાનથી જ બીજ અને વૃક્ષની માફક વ્યવહારને સંબંધ છે તો પણ શુદ્ધનિશ્ચયનયથી વિશુદ્ધ જ્ઞાનદર્શન સ્વભાવવાળા છવથી કર્મ ઉત્પન્ન થયું નથી તેમ જ જીવ પણ સ્વશુદ્ધાત્મસંવેદનના અભાવથી ઉપજેલા કર્મથી નરનારકાદિરૂપે ઉત્પન્ન થયો નથી કારણ કે કર્મ અને આત્મા બને मनाहिना छे.
અહીં જીવ અને કર્મના અનાદિસંબંધના વ્યાખ્યાનથી આત્મા સદા મુક્ત છે, સદા શિવ છે એમ કોઈ કહે છે, તેનું નિરાકરણ કર્યું છે એવો ભાવાર્થ છે. કહ્યું પણ છે કે – " मुक्तश्चेत्प्रागभवे बद्धो नो बद्धो मोचनं वृथा। अबद्धो मोचनं नैव मुञ्चेरथो निरर्थकः। अनादितो हि मुक्तश्चत्पश्चाद बंधः कथं भवेत् । बधनं मोचनं नोचेन्मुञ्चेरों निरर्थकः॥"
અર્થ :– જીવ પહેલા બંધાયો હોય તો મુક્ત થાય, ન બંધાયો હોય તો भुआ था छ. अमने भुटायु यतुं १ नथी तेथी 'भुये।' ४ निरथ ४ थाय छे.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org