Parmatma Prakash

SR No.: 005264
Original Sutra Author: N/A
Author: Amrutlal M Zatakiya
Publisher: Vitrag Sat Sahitya Trust Bhavnagar
Publication Year: 1980
Total Pages: 500
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 23 MB

Page 75

યોગીન્દુદેવવિરચિત
[ast ४८
कम्मणिबद्ध वि होइ णवि जो फुड कम्मु कया वि कर्मनिबद्धोऽपि भवति नैव यः स्फुटं निश्चितम् । किं न भवति । कर्म कदाचिदपि । तथाहियः कर्ता शुद्धात्मोपलम्भाभावेनोपार्जितेन ज्ञानावरणादिशुभाशुभकर्मणा न्यवहारेण बद्धोऽपि शुद्धनिश्चयेन कमरूपो न भवति । केवलज्ञानाद्यनन्तगुणस्वरूपं त्यक्त्वा कर्मरूपेण न परिणमतीत्यर्थः पुनश्च किंविशिष्टः । कम्मु वि जो ण कया वि फुड कर्मापि यो न कदापि स्फुटं निश्चितम् । तद्यथा-ज्ञानावरणादिद्रव्यभावरूपं कर्मापि कर्तृभूतं यः परमात्मा न भवति स्वकीयकर्मपुद्गलस्वरूपं विहाय परमात्मरूपेण न परिणमतीत्यर्थः। सो परमप्पउ भावि तमेवंलक्षणं परमात्मानं भावय । देहरागादिपरिण तिरूपं बहिरात्मानं मुक्त्वा शुद्धात्मपरिणतिभावनारूपेऽन्तरात्मनि स्थित्वा सर्वप्रकारोपादेयभूतं विशुद्धज्ञानदर्शनस्वभावं परमात्मानं भावयेति भावार्थः ॥४९॥ एवं त्रिविधात्मप्रतिपादकप्रथममहाधिकारमध्ये यथा निर्मलो ज्ञानमयो व्यक्तिरूपः शुद्धात्मा सिद्धौ तिष्ठति, तथाभूतः शुद्धनिश्चयेन शक्तिरूपेण देहेऽपि तिष्ठतीति व्याख्यानमुख्यत्वेन चतुर्विंशतिसूत्राणि गतानि ॥
अत उचं स्वदेहप्रमाणव्याख्यानमुख्यत्वेन पट्सूत्राणि कथयन्ति । तद्यथा
ભાવાર્થ –જે કર્મથી બંધાયેલ હોવા છતાં નિશ્ચયથી કદી પણ કમરૂપ થત નથી, જે શુદ્ધાત્માની પ્રાપ્તિના અભાવથી ઉપાર્જિત જ્ઞાનાવરણાદિ શુભાશુભ કર્મથી વ્યવહારે બંધાયેલ હોવા છતાં પણ શુદ્ધ નિશ્ચયનયથી કર્મરૂપ થતો નથી અર્થાત્ કેવળજ્ઞાનાદિ અનંત ગુણસ્વરૂપ છોડીને કર્મરૂપ પરિણમતું નથી અને કર્મ પણ નિશ્ચયથી કદી પણ જે-રૂપ થતું નથી, તે આ પ્રમાણે-જ્ઞાનાવરણાદિ દ્રવ્ય-ભાવરૂપ કમ પણ કર્તા થઈને પરમાત્મારૂપ થતું નથી અર્થાત્ સ્વકીય કર્મપુલસ્વરૂપ છેડીને પરમાત્મારૂપે પરિણમતું નથી, તે પરમાત્માને તું ભાવ.
દેહ-રાગાદિ પરિણતિરૂપ બહિરાત્માને છોડીને, શુદ્ધાત્મ પરિણતિની ભાવનારૂપ અતરાત્મામાં સ્થિત થઈને, સર્વ પ્રકારે ઉપાદેયભૂત વિશુદ્ધજ્ઞાન અને વિશુદ્ધદર્શન જેને સ્વભાવ છે એવા પરમાત્માને તુ ભાવ એ ભાવાર્થ છે. ૪૯.
એ પ્રમાણે ત્રણ પ્રકારના આત્માના પ્રતિપાદક પ્રથમ મહાધિકારમાં, જે નિર્મલ જ્ઞાનમય વ્યક્તિરૂપે શુદ્ધ આત્મા સિદ્ધમાં બિરાજે છે તે જ શુદ્ધ આત્મા શુદ્ધ નિશ્ચયનયથી શક્તિરૂપે દેહમાં પણ બિરાજે છે એવા વ્યાખ્યાનની મુખ્યતાથી ચોવીસ સૂત્રો સમાપ્ત થયાં.