________________
૩૩૮ યોગીન્દુદેવવિરચિત
[ અ. ૨ દેહા ૧૩૯पूर्वनिरुपरागशुद्धात्मतत्त्वोपलम्भरूपनिश्चयधर्मचौरान विद्यमानविषयान् जो परिहरइ यः परिहरति बलि किज्जउं हउँ तासु बलि पूजां करोमि तस्याहमिति । श्रीयोगीन्द्रदेवाः स्वकीयगुणानुरागं प्रकटयन्ति । विद्यमानविषयत्यागे दृष्टान्तमाह । सो दइवेण जि मुंडियउ स देवेन मुण्डितः । स कः । सीसु खडिल्लउ जासु शिरः खल्वाटं यम्येति । अत्र पूर्वकाले देवागमनं दृष्ट्वा सप्तद्धिरूपं धर्मातिशयं दृष्ट्वा अवधिमनःपर्ययकेवलज्ञानोत्पत्ति दृष्ट्वा भरतसगररामपाण्डवादिकमनेकराजाधिराजमणिमुकुटकिरणकलापचुम्बितपादारविन्द जिनधर्मरतं दृष्ट्वा च परमात्मभावनार्थ केचन विद्यमानविषयत्यागं कुर्वन्ति तद्भावनारतानां दानपूजादिकं च कुर्वन्ति तत्राश्चर्य नास्ति इदानीं पुनर "देवागमपरिहीणे कालेऽतिशयवर्जिते । केवलोत्पत्तिहीने तु हलचक्रधरोज्झिते ॥" इति श्लोककथितलक्षणे दुष्षमकाले यत्कुर्वन्ति तदाश्चर्यमिति भावार्थः ॥ १३९ ॥ ।
अथ मनोजये कृते सतीन्द्रियजयः कृतो भवतीति प्रकटयतिમનો) વિદ્યમાન વિષયોને કે જે અલબ્ધપૂર્વ ( પૂર્વે નહિ પ્રાપ્ત કરેલા ) નિરુપરાગ શુદ્ધ આત્મતત્ત્વની પ્રાપ્તિરૂપ નિશ્ચયધર્મના ચોર છે તેમને છોડે છે તેની હું પૂજા કરું છું. એ રીતે શ્રીયેગીંદ્રદેવ વિષયત્યાગી પ્રત્યે પોતાને ગુણાનુરાગ દર્શાવે છે.
વિદ્યમાન વિષયના ત્યાગ ઉપર દષ્ટાંત કહે છે, જેને માથે ટાલ છે તે દેવથી જ મુંડાય છે.
અહીં પૂર્વકાલમાં દેવોનું આગમન જેઈને, સાત ઋદ્ધિરૂપ ધર્મને અતિશય જોઈને, અવધિજ્ઞાન, મન પર્યયજ્ઞાન અને કેવલજ્ઞાનની ઉત્પત્તિ જોઈને અને જેમનાં ચરણરૂપી કમળને અનેક રાજાધિરાજના મણિમુકુટના કિરણો ચુંબન કરતાં હતાં ( જેમનાં ચરણારવિંદને મોટા મોટા રાજાઓ નમસ્કાર કરે છે ) એવા સગર, રામ પાંડવાદિને જિનધર્મમાં રત જોઈને કોઈ પરમાત્માની ભાવના અર્થે વિદ્યમાન વિષયનો ત્યાગ કરે અને તેની ભાવનામાં રત જીવોને દાન-પૂજાદિક કરે તેમાં આશ્ચર્ય નથી, પરંતુ
આ જે ફેarગાઉદીને જાગતિશય વનતે . ત્રિરત્વત્તિરી 1 ફૂટ વધt fa” ( અર્થ:- આ પંચમકાલમાં દેવોનું આગમન થતું નથી, કોઈ અતિશય જેવામાં આવતું નથી, કેવલજ્ઞાન થતું નથી, અને હલધર ( બલદેવ ) ચકઘર ( ચકવર્તી ) નો અભાવ છે. ) એ પ્રમાણે શ્લેકમાં કહેલા લક્ષણવાળા દુષમકાલમાં જે વિષયનો ત્યાગ કરે છે તે આશ્ચર્ય છે. ( અર્થાત તેવા પુરુષોને ધન્ય છે) એવો ભાવાર્થ છે. ૧૩૯.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org