________________
૨૮૨ યોગીન્દુદેવવિરચિત
[अ० २ हो। ८४आत्मानं मन्यते य एव मुनिः । कथंभूतं मन्यते । गुरुकं महान्तम् । कैः । ग्रन्थैर्वाह्याभ्यन्तरपरिग्रहैस्तथ्यं सत्यं स पुरुषः परमार्थेन वस्तुवृत्त्या नैव बुध्यते परमार्थमिति जिनो वदति । तथाहि । निर्दोषिपरमात्मविलक्षणैः पूर्वसूत्रोक्तसचित्ताचित्तमिश्रपरिग्रहैर्ग्रन्थरचनारूपशब्दशास्त्रैर्वा आत्मानं महान्तं मन्यते यः स परमार्थशब्दवाच्यं वीतरागपरमानन्दैकस्वभावं परमात्मानं न जानातीति तात्पर्यम् ॥ ९३ ॥
ग्रन्थेनात्मानं महान्तं मन्यमानः सन् परमार्थ कस्मान्न जानातीति चेत्२२१) बुझंतहँ परमत्थु जिय गुरु लहु अत्थि ण कोइ ।
जीवा सयल वि बंभु परु जेण वियाणइ सोइ ॥ ९४ ॥ बुध्यमानानां परमार्थ जीव गुरुः लघः अस्ति न कोऽपि ।
जीवाः सकला अपि ब्रह्म परं येन विजानाति सोऽपि ॥ ९४ ।। बुध्यमानानाम् । कम् । परमार्थम्, हे जीव गुरुत्वं लघुत्वं वा नास्ति । कस्मानास्ति । जीवाः सर्वेऽपि परमब्रह्मस्वरूपाः तदपि कस्मात् । येन कारणेन ब्रह्मशब्दवाच्यो मुक्तात्मा केवलज्ञानेन सर्व जानाति यथा तथा निश्चयनयेन सोऽप्येको विवक्षितो जीवः संसारी सर्व जानातीत्यभिप्रायः ॥ ९४ ॥ एवमेक
ભાવાર્થ-નિર્દોષ પરમાત્માથી વિલક્ષણ પૂર્વ સૂત્રમાં કહેલા સચિત, અચિત અને મિશ્ર પરિગ્રહથી અથવા ગ્રંથરચનારૂપ શબ્દોથી શાસ્ત્રોથી–પિતાને મહાન માને છે, તે “પરમાર્થ' શબ્દથી વાચ્ય, વીતરાગ પરમાનંદ જ જેનો એક સ્વભાવ છે એવા પરમાત્માને જાણતા નથી. ૯.
હવે શિષ્ય પ્રશ્ન કરે છે કે પરિગ્રહથી આત્માને મહાન માનતો જીવ પરમાર્થને કેમ જાણતા નથી ? (તેનું સમાધાન આચાર્ય કરે છે)
ગાથા-૯૪ साथ:-[ जीव ] 3 ! [ परमार्थ बुध्यमानानां ] ५२मा नn otyनारामान [ कःअपि ] ४ ५ १ [ गुरुः लघुः ] नानी मोटी [ न अस्ति ] नथी. भ नथी १ ४१२६५ ३ [ सकलाः अपि जीवा: ] स छ। [ परं ब्रह्म ] ५२म ब्रह्म-१३५ छ. [ येन ] ४।२६५ वी ते ब्रह्म' Av४थी वाच्य मेवो भुत मात्मा देवाज्ञानथी सवन oid छ तेवी शत निश्चयनयथा [ स: अपि ] ५५ मे विवक्षित ससारी ७५ [ विजानाति ] सबने त छ सेवा अभिप्राय छे. ८४.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org