Parmatma Prakash

SR No.: 005264
Original Sutra Author: N/A
Author: Amrutlal M Zatakiya
Publisher: Vitrag Sat Sahitya Trust Bhavnagar
Publication Year: 1980
Total Pages: 500
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 23 MB

Page 260

छोड़ा ६७ ]
પરમાત્મપ્રકાશ
रागादिविकल्प निवृत्तिस्वरूप शुद्धोपयोगे संयमादयः सर्वे गुणास्तिष्ठन्तीति
प्रतिपादयति
१९४) सुद्धहँ संजमु सील तउ सुद्धह दंसणु णाणु । कम्मक्खर वह सुद्धउ तेण पहाणु ॥ ६७ ॥
सुद्ध
v
२४८
शुद्धानां संयमः शीलं तपः शुद्धानां दर्शनं ज्ञानम् ।
शुद्धानां कर्मक्षयो भवति शुद्धो तेन प्रधानः ॥ ६७ ॥
सुद्ध इत्यादि । सुद्धहं शुद्धोपयोगिनां संजमु इन्द्रियसुखाभिलाषनिवृत्तिबलेन षड्जीवनिकाय हिंसा निवृत्तिवलेनात्मा आत्मनि संयमनं नियमनं संयमः स पूर्वोक्तः शुद्धोपयोगिनामेव । अथवोपेक्षा संयमापहृतसंयमौ वीतरागसरागापरनामानौ तावपि तेषामेव संभवतः । अथवा सामायिकच्छेदोपस्थापनापरिहारविशुद्धिसूक्ष्मसंपराययथाख्यातभेदेन पञ्चधा संयमः सोऽपि लभ्यते तेषांमेव । सील स्वात्मना कृत्वा स्वात्मनिवृत्तिर्वर्तनं इति निश्चयत्रतं व्रतस्य रागादिपरिहारेण परिरक्षण निश्चयशीलं तदपि तेषामेव । तउ द्वादशविधतपश्चरण
હવે પ્રથમ જ રાગાદિ વિકલ્પાની નિવૃત્તિરૂપ શુદ્ધોપયેાગમાં સયમાદિ સ ગુણા રહે છે એમ કહે છે.
गाथा - १७
अन्वयार्थ:-[ शुद्धानां ] शुद्ध उपयोगीओने ४ [ संयमः शीलं तपः ] सत्यभ, शील भने तप होय छे, [ शुद्धानां ] शुद्ध उपयोगी मोने ४ [ दर्शनं ज्ञानं ] दर्शन मने ज्ञान होय छे, [ शुद्धानां ] शुद्ध उपयोगी मोने ४ [ कर्मक्षयः ] ना क्षय | भवति ] होय छे [ तेन ] तेथी शुद्ध उपयोग [ प्रधानः ] प्रधान छे.
भावार्थ:-' संजमु' इन्द्रियसुखनी अलिसाषानी निवृत्तिना मलथी तथा छाया જીવાની હિંસાની નિવૃત્તિના બલથી આત્માથી આત્મામાં સયમન-નિયમન-( નિશ્ચલ રહેલ' ) તે સયમ છે, તે સંયમ પૂર્વોક્ત શુદ્ધ–ઉપયાગીઓને જ હાય છે, અથવા ઉપેક્ષા સયમ અને અપહૃત સયમ કે જેનું બીજું નામ ( અનુક્રમે ) વીતરાગ સ‘યમ અને સરાગ સયમ છે તે પણ તેમને જ ( તે શુદ્ધોપયાગીઓને જ ) હાય છે. અથવા સામાયિકસયમ, દેપસ્થાપન સયમ, પરિહારવિશુદ્ધિસંયમ, સૂક્ષ્મસ'પરાયસ યમ અને યથાખ્યાતસયમ એવા પાંચ પ્રકારના સયમ છે તે પણ તેમને જ પ્રામ હાય છે.