________________
૨૪૧
-हाई ६०]
પરમાત્મપ્રકાશ विधमदेन मतिमोहो मतिभ्रंशो विवेकमूढत्वं भवति । मइमोहेण य पावं मतिमूढत्वेन पापं भवति, ता पुण्णं अम्ह मा होउ तस्मादित्थंभूतं पुण्यं अस्माकं मा भूदिति । तथा च । इदं पूर्वोक्तं पुण्यं भेदाभेदरत्नत्रयाराधनारहितेन दृष्टश्रुतानुभूतभोगाकांक्षारूपनिदानबन्धपरिणामसहितेन जीवेन यदुपार्जितं पूर्वभवे तदेव मदमहंकारं जनयति बुद्धिविनाशं च करोति । न च पुनः सम्यक्त्वादिगुणसहितं भरतसगररामपाण्डवादिपुण्यबन्धवत् । यदि पुनः सर्वेषां मदं जनयति तर्हि ते कथं पुण्यभाजनाः सन्तो मदाहंकारादिविकल्पं त्यक्त्वा मोक्षं गताः इति भावार्थः । तथा चोक्तं चिरन्तनानां निरहंकारत्वम्-" सत्यं वाचि मतौ श्रुतं हृदि दया शौर्य भुजे विक्रमे लक्ष्मीनमनूनमर्थिनिचये मार्गे गतिनिवृतेः । येषां प्रागजनीह तेऽपि निरहंकाराः श्रुतेर्गोचराश्चित्रं संप्रति लेशतोऽपि न गुणास्तेषां तथाप्युद्धताः ॥" ॥ ६० ॥ ____ अथ देवशास्त्रगुरूभक्त्या मुख्यवृत्त्या पुण्यं भवति न च मोक्ष इति प्रतिपादयति
પૂર્વભવમાં જે આ પૂર્વોક્ત પુણ્ય ઉપાર્યું છે તે જ પુણ્ય અહંકાર ઉત્પન્ન કરે છે અને બુદ્ધિનો વિનાશ કરે છે, પણ ભરત, સગર, રામ, પાંડવાદિના પુણ્યબંધની માફક સમ્યક્ત્યાદિ ગુણ સહિત પુણ્યબંધ મદ ઉત્પન્ન કરતો નથી. વળી જે પુણ્ય સર્વને મદ ઉત્પન્ન કરે તે તેઓ કેવી રીતે પુણ્યના ભાજન થયા થકા મદઅહકારાદિ વિકલ્પને છોડીને મોક્ષે ગયા? એવો ભાવાર્થ છે.
પહેલાના સમયમાં થઈ ગયેલા સપુને નિરહંકારપણું પણ આ પ્રમાણે घुछ :-'सत्यं वाचि मतौ श्रुतं हृदि दया शौर्य भुजे विक्रमे लक्ष्मी नमनूनमर्थिनिचये मार्गे गतिनिवृत्तेः । येषां शगजनीह तेऽपि निरहंकाराः श्रुतेर्गाचरा चित्रं सप्रति लेशतोऽपि न गुणास्तेषां तथाप्युद्धताः ॥' ( आत्मानुशासन २१८ ) ( अथ:પહેલાના સમયમાં એવા પુરુષો થઈ ગયા છે કે વાણીમાં સત્ય, બુદ્ધિમાં આગમ, હૃદયમાં દયા, શૌર્ય, ભુજામાં પરાક્રમ યાચકોને લક્ષ્મીનું પૂર્ણ દાન અને નિર્વાણમાર્ગમાં ગમન, આવા ગુણો જેનામાં રહ્યા હતા છતાં પણ તેઓ અભિમાનથી રહિત હતા એમ આગમથી જાણવા મળે છે પણ આશ્ચર્ય છે કે હાલમાં-પંચમકાલમાં–લેશ પણ ગુણ ન હોય તો પણ મનુષ્યો ઉદ્ધત છે, અભિમાની છે. ) ૬૦.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org