________________
૧૨૬
યોગીન્દુદેવવિરચિત
[ हो। १०२
छद्मस्थावस्थायां वीतरागभेदभावनाज्ञानेन स्वं परं च प्रकाशयतीत्येष पश्चादहदवस्थारूपकार्यसमयसाररूपेण परिणम्य केवलज्ञानेन स्वं परं च प्रकाशयतीत्येष आत्मवस्तुस्वभावः संदेहो नास्तिति । अत्र योऽसौ केवलज्ञानाद्यनन्तचतुष्टयव्यक्तिरूपः कार्यसमयसारः स एवोपादेय इत्यभिप्रायः ॥ १०१ ॥
अथास्मिन्नेवार्थे पुनरपि व्यक्त्यर्थं दृष्टान्तमाह१०३) तारायणु जलि विबियउ णिम्मलि दीसइ जेम ।
अप्पए णिम्मलि बिबियउ लोयोलोउ वि तेम ॥ १०२॥ तारागणः जले बिम्बित: निर्मले दृश्यते यथा ।
आत्मनि निर्मले बिम्बितं लोकालोकमपि तथा ॥ १०२ ।। तारायणु जलि बिंबियउ तारागणो जले विम्बितः प्रतिफलतः । कथंभूते जले । णिम्मलि दीसइ जेम निर्मले दृश्यते यथा । दार्टान्तमाह । अप्पइ णिम्मलि बिंबियउ लोयालोउ वि तेम आत्मनि निर्मले मिथ्यात्वरागादिविकल्पजालरहिते 'बिम्बितं लोकालोकमपि तथा दृश्यत इति । अत्र विशेषव्याख्यानं यदेव पूर्वदृष्टान्तसूत्रे व्याख्यानमत्रापि तदेव ज्ञातव्यम् । વીતરાગ ભેદભાવનારૂપ જ્ઞાનવડે સ્વ અને પરને પ્રકાશે છે, પછી અહ“ત-અવસ્થારૂપ કાર્ય સમયસારરૂપે પરિણમીને કેવલજ્ઞાનથી સ્વ અને પરને પ્રકાશે છે. એ આત્મવસ્તુનો સ્વભાવ છે એમાં સંદેહ નથી.
અહીં કેવલજ્ઞાનાદિ અનંત ચતુષ્ટયની વ્યક્તિરૂપ જે કાર્યસમયસાર છે તે જ ઉપાદેય છે એવો અભિપ્રાય છે. ૧૦૧ હવે ફરી આ જ અર્થને સ્પષ્ટ કરવા માટે દૃષ્ટાંત કહે છે –
ગાથા-૧૦૨ म-क्याथ:-[ यथा ] 24 शते [ तारागणः ] तारामान। समूड [ निर्मले जले ] निर्भ reci [ बिम्बितः | प्रतिमिमित धन [ दृश्यते ] हेपाय छ [ तथा ] तेवी शत [ निर्मले आत्मनि । भियावह विsetथा२डित निर्माण सामामा [ लोकालोकं अपि ] स ५५ प्रतिनिमित धन. ४ाय छे..
ભાવાર્થ –અહીં પૂર્વદષ્ટાંતસૂત્રમાં જે વિશેષ વ્યાખ્યાન કહ્યું હતું તે જ વ્યાખ્યાન અહીં પણ જાણવું કારણ કે આ સૂત્ર પણ તે દાંતના દઢ કરવા
१. पाठान्तर:-बिम्बितं बिम्बित प्रतिबिंबितं
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org