________________
-हो। ८६]
પરમાત્મપ્રકાશ
૧૧૯
लोऽपि । अण्णु सव्वु ववहारु अन्यः शेषः सर्वोऽपि व्यवहारः। तेन कारणेन एक्कु जि जोश्य झाइयइ हे योगिन् , एक एव ध्यायते । यः आत्मा कथंभूतः । जो तइलोयहं सारु यः परमात्मा त्रैलोक्यस्य सारभूत इति । तद्यथा । वीतरागचिदानन्दैकस्वभावात्मतत्त्वसम्यक्श्रद्धानज्ञानानुभूतिरूपाभेदरत्नत्रयलक्षणनिर्विकल्पत्रिगुप्तिसमाधिपरिणतो निश्चयनयेन स्वात्मैव सम्यक्त्वं अन्यः सर्वोऽपि व्यवहारस्तेन कारणेन स एव ध्यातव्य इति । अत्र यथा द्राक्षाकर्पूरश्रीखण्डादिबहुद्रव्यैर्निष्पन्नमपि पानकमभेदविवक्षया कृत्वैकं भण्यते, तथा शुद्धात्मानुभूतिलक्षणैनिश्चयसम्यग्दर्शनज्ञानचारित्रैर्बहुभिः परिणतो अनेकोऽप्यात्मा त्वभेदविवक्षया एकोऽपि भण्यत इति भावार्थः । तथा चोक्तं अभेदरत्नत्रयलक्षणम्-" दर्शनमात्मविनिश्चितिरात्मपरिज्ञानमिष्यते बोधः । स्थितिरात्मति चारित्रं कुत एतेभ्यो भवति बन्धः ॥" ॥ ९६ ॥
अथ निर्मलमात्मानं ध्यायस्व येन ध्यातेनान्तर्मुहूर्तेनैव मोक्षपदं लभ्यत इति निरूपयति
ભાવાર્થ:–નિશ્ચયનયથી વીતરાગ ચિદાનંદ જ જેને એક સ્વભાવ છે એવા આત્મતત્વનાં સભ્યશ્રદ્ધાન, સમ્યજ્ઞાન અને સમ્યગુઅનુભૂતિરૂપ અભેદરત્નત્રયસ્વરૂપ અને નિર્વિકલ્પ ત્રિગુપ્તિયુક્ત સમાધિમાં પરિણમેલે સ્વાત્મા જ સમ્યક્ત્વ છે, બાકી બધાય व्यव.२ छे, तेथी ते ०४ (२वात्मा ) ध्याचा योग्य छे.
અહીં જેવી રીતે દ્રાક્ષ, કપૂર, ચંદનાદિ અનેક દ્રવ્યોથી બનેલ પાનક અભેદ વિવ ક્ષાએ કરીને એક જ કહેવાય છે તેવી રીતે શુદ્ધ આત્માની અનુભૂતિસ્વરૂપ નિશ્ચયસમ્યગ્દર્શનજ્ઞાનચારિત્રાત્મક અનેક ભાવરૂપે પરિણમેલો આત્મા અનેક હોવા છતાં અભેદવિવક્ષાથી એક જ કહેવાય છે, એવો ભાવાર્થ છે. (શ્રી અમૃતચંદ્રાચાર્ય કૃત પુરુષાર્થ સિદ્ધયુપાય ગાથા २१६ मा) महत्नत्रयनु स्व३५ मे २४ प्रमाणे ४युछ- 'दर्शनमात्मविनिश्चितिरात्म परिज्ञान मिष्यते बोधः । स्थितिरात्मनि चारित्रं कुत एतेभ्यो भवति बंधः ॥” मथ:આત્માના સ્વરૂપનો નિશ્ચય થવો તે સમ્યગ્દર્શન છે. આત્માના સ્વરૂપનું પરિજ્ઞાન થવું તે સમ્યજ્ઞાન છે અને આત્મસ્વરૂપમાં લીન થવું તે સમ્યગ્વારિત્ર છે. જ્યારે આ ત્રણેય ગુણ આત્મસ્વરૂપ છે તે એનાથી કર્મોને બંધ કેવી રીતે થઈ શકે ? ( અર્થાત્ થઈ શકતો નથી, તે નિશ્ચયરત્નત્રય તો સાક્ષાત્ મોક્ષનું કારણ છે.) ૯૬.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org