________________
૧૧૮ યેગીન્દુદેવવિરચિત
[ हो। ८६यनयेन पञ्चेन्द्रियविषयप्रभृतिसमस्तविभावपरिणामपरित्यागकाले संसारविच्छित्तकारणत्वात् स्वशुद्धात्मैव गुरुः । यद्यपि प्राथमिकापेक्षया सविकल्पापेक्षया चितस्थितिकरणाथै तीर्थंकरपुण्यहेतुभूतं साध्यसाधकभावेन परंपरया निर्वाणकारणं च जिनप्रतिमादिकं व्यवहारेण देवो भण्यते, तथापि निश्चयनयेन परमाराध्यत्वाद्वीतरागनिर्विकल्पत्रिगुप्तपरमसमाधिकाले स्वशुद्धात्मस्वभाव एव देव इति । एवं निश्चयव्यवहाराभ्यां साध्यसाधकभावेन तीर्थगुरुदेवतास्वरूपं ज्ञातव्यमिति भावार्थः ॥ १५ ॥
अथ निश्चयेनात्मसंवित्तिरेव दर्शन मिति प्रतिपादयति९७) अप्पा दसणु केवलु वि अण्णु सब्बु ववहारु ।
एक्कु जि जोइय झोइयइ जो तइलोयह सारु ॥ ९६ ॥ आत्मा दर्शनं केवलोऽपि अन्यः सर्वः व्यवहारः ।
एक एव योगिन् ध्यायते यः त्रैलोक्यस्य सारः ॥ ९६ : अप्पा सणु केवलु वि आत्मा दर्शनं सम्यक्त्वं भवति । कथंभूतोऽपि । केव
જે કે પ્રાથમિક અપેક્ષાએ-સવિકલ્પ અપેક્ષાએ-ચિત્તને સ્થિર કરવા માટે તીર્થકરના પુણ્યના હેતુરૂપ અને સાધ્યસાધક ભાવથી પરંપરાએ નિર્વાણનું કારણ એવી જિનપ્રતિમાદિક વ્યવહારથી દેવ કહેવાય છે તે પણ, નિશ્ચયનયથી પરમ આરાધ્ય હોવાથી વીતરાગ નિર્વિકલ્પ ત્રિગુણિયુક્ત પરમસમાધિકાલે “સ્વશુદ્ધાભસ્વભાવ” જ દેવ છે.
એ પ્રમાણે સાધ્યસાધકભાવથી નિશ્ચય વ્યવહારનયથી તીર્થ, ગુરુ અને દેવનું २१३५ सयु सेवा भावार्थ छ. ८५.
वे निश्चयथा सामसवित्ति ५ ( मात्मानु सवेहन ०४ ) शन ( सभ्यत्व ) छ सम छ :
ગાથા-૯૬ साथ :-[ केवलं आत्मा अपि ] स ( 2 ) २मात्मा ४ [ दर्शनं ] सभ्यत्व छ, [अन्य सर्वः व्यवहारः] मीन। मधे। व्यवहार छ तेथा [ योगी के ये ! [एकः एव ध्यायते ] २४ २५ मामा-५२मात्मा-ध्यान ४२१॥ योग्य छ [ यः ] रे ५२मात्मा [ त्रैलोकस्य सारः ] १ देना सा२३५ छे. ૧ સાધ્યસાધકભાવનાં સ્પષ્ટીકરણ માટે શ્રીપંચાસ્તિકાય ગુજરાતી ગાથા ૧૬૬ થી ૧૭૨ સુધીની ફૂટનોટ જુઓ.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org