Page Text
________________
પ્રકરણ ૧૬ સાધુઓના નીતિનિયમા
મનુષ્યજન્મ દુર્લભ છે. એક વખત તે મળે પછી આપણું ધ્યેય, કર્મના ક્ષય કરી આધ્યાત્મિક ઉન્નતિ પ્રાપ્ત કરવાનું જ હોવું જોઈએ. આપણી સંપત્તિ, પદ કે સત્તા આપણી આગળ જે ઇન્દ્રિયોના સુખાના ઉપભાગ ધરે, તેને જીવનધ્યેય બનાવવું જોઈએ નહીં. આગલાં પ્રકરણમાં ગૃહસ્થ માટેની અગિયાર પ્રતિમાઓનું સંક્ષિપ્ત અવલાકન આપણે કર્યું તેમાં મેાક્ષમાર્ગે જવાના ક્રમાનું વિધાન છે. સંપૂર્ણ ચારિત્રના નિયમેા કઠોર અને કામ ઉપજાવે એવા છે તે સાચું પણ જો કોષ્ઠ અવસ્થાએ પહોંચી શકાય, તે તે સાધુજીવન માટેની પ્રારંભિક અવસ્થા છે. સમ્યક્ દર્શનથી પ્રભાવિત થએલી પ્રત્યેક વ્યક્તિ માટે એવા વખત આવ્યો છે અને આવશે, જ્યારે સમ્યક્ દર્શનને ગ્રહણ કર્યા વિના રહેવાશે નહીં. એ સમય ન આવે ત્યાં સુધી કોઈ જાતની ફરજ પડતી નથી. માત્ર પૂરતી શિસ્તની કેળવણી લેવાની રહે છે.
---
ગૃહસ્થજીવનની અવસ્થામાંથી સાધુની અવસ્થાએ પહોંચતાં સુધીમાં સાંસારિક પ્રસંગાથી પૂર્ણ નિરાસત બનવું જોઈએ. ઇન્દ્રિયો તેમજ મન પર વિજય મેળવીને સ્વજનો સાથેનાં બંધનાથી પર થવું જોઈએ...“અંતે મનને પાંચ પ્રકારના સાધુજીવનના નિયમો, જેવા કે જ્ઞાનાચાર, દર્શનાચાર, ચારિત્રાચાર, તપાચાર — થી ભરી દઈ એ એક સંતને નમસ્કાર કરે છે. આ સંત ગૂઢ લક્ષણો ધરાવે છે, ગુણગણાથી ભરેલા છે, વિશિષ્ટ કુળના છે, આકર્ષક દેહાકૃતિ ધરાવતો હોય છે, પરિપકવ ઉંમરવાળા હોય છે. માનસિક અપકવતાથી વિમુખ છે અને બીજા સંતાથી પુજાતા તેમજ પ્રશંસાતા હેાય છે. આવા સંત પાસે તે દીક્ષાની માંગણી કરે છે.”
આવી રીતે દીક્ષા મળે છે. દીક્ષિત સાધુ તરીકે તે નગ્ન થાય છે, પેાતાને હાથે પેાતાના વાળ તોડે છે, અને મહાવ્રતો તેમજ તપસ્યાના પ્રારંભ કરે છે. અંતરની શુદ્ધિ ઉપર જૈનધર્મ ખૂબ ભાર મૂકે છે, કારણ કે જીવ જો લેશમાત્ર પણ અશુદ્ધ હોય, તો તેની પ્રગતિ રૂંધાય છે. એટલે ગૃહસ્થ તરીકે જે વ્રતો અને તપશ્ચર્યા કર્યાં હોય છે, તે હવે પૂર્ણ શ્રદ્ધા સાથે અને અત્યંત દૃઢતાપૂર્વક
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005255 |
| Book Title | Jain Darshan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | T K Tukol, Chitra P Shukl |
| Publisher | Sardar Patel University Vallabh Vidyanagar |
| Publication Year | 1978 |
| Total Pages | 288 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 11 MB |