Page Text
________________
૧૬૩
સ્ત્રીને ઉપભગ સંતાપરૂપ છે કારણ કે તેને કારણે ઝંખના, ઉરોજના તેમજ દેહની ક્ષીણતાને ઉદ્ભવ થાય છે. આવો ઉપભોગ કરનારાને આવેગભર્યો આનંદ સાચો સંતોષ આપી શકતો નથી. પ્રત્યેક મૈથુનને નિન્દ ગણવા માટે બે કારણે આપવામાં આવ્યાં છે. નૈતિક દષ્ટિએ પ્રેમ અને ધિક્કારના આવેગ વધવાની સાથે જીવની શાંતિ શુબ્ધ થાય છે, અને શારીરિક દષ્ટિએ મૈથુનમાં હિંસા આવી જાય છે. આ મતનું સમર્થન કરવા હેમચન્દ્ર વાસ્યાયનના કામસૂત્રમાંથી મત ટાંકો છે. પહેલેથી જ જૈન ધર્મ વ્યભિચારના ભયથી પીડાતા રહ્યો છે.
સમંતભદ્ર આ વ્રતના પાંચ અતિચારો ગણાવ્યા છે : (૧) ગૃહસ્થ બીજાનાં સંતાનના વિવાહ કરાવવા (અવિવાર). પોતાનાં બાળકોનાં લગ્ન કરાવવાની ગૃહસ્થની ફરજ છે. આ લગ્નને તે વિધિ તરીકે ગણે અને સંગની વ્યવસ્થા તરીકે ન ગણે તો તેમાં કોઈ દોષ નથી. (૨) સ્ત્રીનાં સ્તન, બગલ જેવાં શરીરનાં અંગો સાથે રમત કરવી કે તેમને પંપાળવાં (વન - શ્રીer) (૩) એન્દ્રિય ઉપભેગે પ્રત્યે અત્યધિક વૃત્તિ (fgqSitતવાર) (૪) વેશ્યાઓની વારંવાર મુલાકાત લેવી, અથવા તેમની સાથે વાર્તાલાપ કે વ્યવહાર કરે અથવા તેમનાં આકર્ષક અંગેનું નિરીક્ષણ કરવું. આ વ્રતનું જે શબ્દશ: અને ભાવમાં પાલન કરવા ઇચ્છતો હોય, તેણે સ્ત્રીઓને એકાંતમાં મળવાના, જાતીય સંબંધની કે ઇન્દ્રિયસુખની લાગણી ઉશ્કેરે એવી વાત કરવાના પ્રસંગો થનપૂર્વક ટાળવા જોઈએ.
મૈથુનનું વર્ગીકરણ આપવામાં સિદ્ધસેનગણી વધુ સ્પષ્ટ છે. તેમણે મૈથુનના સચેતન અને અચેતન એવા બે પ્રકારો આપ્યા છે. પ્રથમ પ્રકારમાં પુરુષનાં સ્ત્રી (માનવ, સ્વર્ગલોક, કે પશુ)ની સાથેનાં મૈથુનને, પુરુષનાં પુરુષ સાથેનાં મૈથુનને, હસ્તમૈથુન અને સજાતીય મૈથુનનો સમાવેશ થાય છે. બીજા પ્રકારમાં સ્ત્રીનું કૃત્રિમ લિંગથી હસ્તમૈથુન અને જાતીય ઇચ્છાની તૃપ્તિ માટે
સ્ત્રી (માનવ, સ્વર્ગલોકની કે પશુ) નાં માટી, લાકડાં કે પથ્થરમાંથી બનાવેલાં પુતળા સાથેની પુરુષની ચેષ્ટા આવી જાય છે. આવી ચેષ્ટા તે ચિત્રમાં આલેખેલી સ્ત્રી સાથે પણ કરે, તો પણ અતિચાર થાય.
બધા જ જૈન દાર્શનિકો એકમતે માને છે કે બ્રહ્મચર્યવ્રતનો ભંગ વિવિધ પ્રકારનાં પાપમાં પરિણમે છે. તેથી જ તેઓ તેની નિંદા કરે છે. આ વ્રતના ભંગને પરિણામે શારીરિક બળ ક્ષીણ થવાથી પોતાની જાતના તો ગુનેગાર
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005255 |
| Book Title | Jain Darshan |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | T K Tukol, Chitra P Shukl |
| Publisher | Sardar Patel University Vallabh Vidyanagar |
| Publication Year | 1978 |
| Total Pages | 288 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 11 MB |