________________
કઠ
તાલવ્ય
મૂર્ધા
દાંત
હોઠ
જી ર
ક ખ ગ ઘ ઙ
ચ છ જ ઝ ઞ
ટ ઠ ડ ઢ ણ
૨
ત થ દ ધ ન
લ
પ ફ બ ભ મ
વ
આમાં પ્રથમ અને બીજી ઊભી હરોળવાળા સવૃત્ત, નાદ, ઘોષ છે. આમાં પણ સ્પષ્ટતા આસ્ય પ્રયત્નો ધરાવે છે, કે ઇષત્ સ્પષ્ટ, ઇષત્ વિવૃત્ત આસ્ય પ્રયત્નો ધરાવે છે તે પ્રમાણે પેટા વિભાગો પાડ્યાં છે.
ઉચ્ચારમાં અલ્પપ્રાણ, મહાપ્રાણના વિભાગો છે પહેલી ત્રીજી અને પાંચમી ઊભી હરોળ વાળા અલ્પપ્રાણ ધરાવે છે બાકીનાં મહાપ્રાણ ધરાવે છે.
મ
સ
ય
અ આ
ઇ ઈ એ એ
*
덜
ઉ ઊ આ ઔ
સ્વરીમાં અઢાર જાતનાં "અ" ગણ્યાં છે. "અ"ના ઉદાત્ત, અનુદાત્ત અને સ્વરિત એમ ત્રણ મુખ્ય ભાગ. દરેકના સાનુનાસિક અને નિરનુનાશિક એમ બબ્બે પેટા ભાગો તથા તે દરેક પેટા ભાગનાં દૃસ્વ, દીર્ઘ અને પ્લુત એમ પેટા વિભાગો છે આ રીતે ૩ ને ૩ વાર ગુણીએ એમ ૧૮ પ્રકારે "અ" કહેવાય છે.
પ્રથમ પાદમાં આ રીતે સ્વરી,વ્યંજનો, વિભક્તિ બાદ દ્વિતીય પાદમાં સ્વર સંધિ પ્રકરણ છે.
"સમાનાનં તેન દીર્ઘઃ “
નિયમ પ્રમાણે અ+અ=આ સંધિ થાય છે તેજ રીતે ઇ+ઇ=ઉ થાય છે શરુઆતના અઅ માં ગમે તે પદ આ રીતે પણ હોઇ શકે છે.
Jain Education International
અ+=
આ+અઆ
આઆઆ
આ જ રીતે બીજા સ્વરીની સંધિ સમજવી
તૃતિય પાદમાં વ્યંજન સંધિ સમજાવેલ છે. બે વ્યંજનોનુ
મિલન તે વ્યંજન સંધિ. અહીં વાગ+મયમ-વાડ્મયમ
વાકશૂ-વાકછઃ
વગેર
ઉદાહરણો આપ્યાં છે . ચોથા પાદમાં વિભક્તિના પ્રત્યયો દર્શાવ્યા
For Private & Personal Use Only
70
www.jainelibrary.org
