________________
१९८
द्रव्यसंग्रह प्रश्नोत्तरी टीका માનવાને ભાવ, પરપદાર્થોને જાણવાનું લક્ષ આદિ અનેક વિપરીત પરિણામે છે.
પ્રશ્ન ૩ : જીવ આશ્રવ કેને કહે છે?
ઉત્તર : ભાવ આશ્રવનું બીજું નામ જીવ આશ્રવ છે. જે ભાવેનું નામ ભાવ-આશ્રવ છે તે જીવના જ પરિણામ છે. તેથી તેમને જીવ આશ્રવ કહે છે, અર્થાત્ આત્માના જે પરિણામેથી કર્મો આવે તેમને ભાવ- આશ્રવ અર્થાત્ જીવ આશ્રવ કહે છે.
પ્રશ્ન : આત્મામાં ભાવ-આશ્રવ કેમ થાય છે?
ઉત્તર : પૂર્વબદ્ધ કર્મોના ઉદયનું નિમિત્ત પામીને આત્મામાં ભાવ આશ્રવ થાય છે.
પ્રશ્ન ૫ : ભાવ–આશ્રવ અને દ્રવ્ય-આશ્રવમાં કારણ કર્યું છે અને કાર્ય કયું છે?
ઉત્તર : વર્તમાન ભાવ-આશ્રવ નવીન (આગામી) દ્રવ્ય આશ્રવનું કારણ છે, નવીન દ્રવ્ય-આશ્રવ વર્તમાન ભાવઆશ્રવનું કાર્ય છે.
પ્રશ્ન : વર્તમાન ભાવ-આશ્રવનું પરંપરા કારણ શું છે?
ઉત્તર : વર્તમાન ભાવ આશ્રવનું પરંપરા કારણ પૂર્વનું દ્રવ્ય-આશ્રવ છે.
પ્રશ્ન ૭ : એક દ્રવ્યને બીજા દ્રવ્ય સાથે કારણ-કાર્ય ભાવ કેવી રીતે હેઈ શકે?
ઉત્તર : ભાવ આશ્રવ જીવનું પરિણમન છે. દ્રવ્યઆશ્રવ અજીવનું પરિણમન છે, તેથી તે બેમાં નિશ્ચયથી કાર્યકારણ ભાવ નથી, પરંતુ નિમિત્તદ્રષ્ટિથી કાર્ય-કારણ ભાવ છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
