Vasudev Hindi Part 01

SR No.: 005228
Original Sutra Author: N/A
Author: Sanghdas Gani, Bhogilal J Sandesara
Publisher: Atmanand Jain Sabha
Publication Year: 1947
Total Pages: 544
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 17 MB

Page 401

* [ ૩૪૬ ]
વસુદેવ-હિંડી : : પ્રથમ ખંડ :
સંજયંતની આ પાદુકા છે. પાંચ નદીના સંગમ ઉપર આવેલે સિમણગ પર્વત તે કાળથી અમારી વિદ્યાસાધનની ભૂમિ છે.
આ પ્રમાણે નિકાયવૃદ્ધોને ઘણી વાર કહેતાં મેં સાંભળ્યા હતા. વિદુષ્ટ્રના વંશમાં રાજાઓના અસંખ્ય સેંકડાઓ થઈ ગયા પછી થયેલા અરુણચંદ્ર રાજાની મેનકા દેવીની પુત્રી હું બાલચન્દ્રા નામે છું. નાગરાજાના શાપથી અમારા કુળમાં મહાવિદ્યાઓ કન્યાઓને દેખપૂર્વક સિદ્ધ થાય છે. માટે મેં તમને વિનંતી કરી કે તમારી કૃપાથી હું કૃતાર્થ થઈ છું.
આર્યપુત્ર ! અમારા વંશમાં નયનચન્દ્ર નામે રાજા હતા. તેની મદનગા દેવીની કેતુમતી નામે પુત્રી હતી. રૂપાળી, વિદ્યાના પુરશ્ચરણથી દુઃખી થયેલી અને નાગપાશમાં બંધાયેલી તેને પુરુષોત્તમ વાસુદેવે ભરતનો વિજય કરતી વખતે જોઈ હતી, અને અનુકંપાપૂર્વક તેણે તેને છોડાવી હતી. કૃતાર્થ એવી તે કેતુમતી તેની જ ચરણસેવિકા થઈ હતી. એ જ પ્રમાણે માતા-પિતાની અનુજ્ઞા પામેલી હું તમારી સેવિકા થઇશ, માટે મને (તેમ કરવાની) રજા આપ; વર માગે, તમને હું શું આપું?”
એટલે મેં કહ્યું, “બાલચ ! બાલચન્દ્ર જેવા સૌમ્ય મુખવાળી ! જે તે વર આપવાની ઈચ્છાવાળી હોય તે, મારા શરીરના રક્ષણ નિમિત્તે તારી બે વિદ્યાઓ વેગવતીને આપ. આ મારો વર છે.” એટલે વિનય વડે જેણે મસ્તક નમાવ્યું છે એવી તેણે “આપીશ” એમ કહીને તે વાત સ્વીકારી. પછી મને પ્રદક્ષિણા કરીને વેગવતીને લઈને પાડાનાં શીંગડાં, ગુટિકા (કસ્તુરી આદિની કાળી ગુટિકા ?) અને અળસીના ફૂલ જેવી નીલ પ્રભાવાળા આકાશમાં તે ઊડી.
(૧૭)
બંધુમતી લંભક તેઓ (બાલચન્દ્રા અને વેગવતી) ગઈ, એટલે હું દક્ષિણ દિશા તરફ ચાલે. વનાતરે, નદીઓ અને વિવિધ પર્વતે જોતાં મેં ઘણે રસ્તો વટાવ્યો, પણ હું શ્રમિત થયે નહીં. મેં વિચાર્યું કે, “મારા પ્રત્યે અનુકંપા ધરાવતી બાલચન્દ્રાનો આ પ્રભાવ છે.” રમણીયતા વડે જાણે કે મારું આમંત્રણ કરતું હોય એવું એક આશ્રમપદ મેં જોયું. હું ત્યાં પ્રવેશ્યા, એટલે ઋષિઓએ સ્વાગતથી મારું અભિનંદન કર્યું. મેં તેમને તપની બાબતમાં અવિશ્ન પૂછ્યું. તેઓએ અતિથિધર્મથી મારો સત્કાર કર્યો. પછી અમે બેઠા.
૧. આ લંભકના પ્રારંભમાં (પૃ. ૩૨૭) બાલચન્દ્રાના પિતાનું નામ ચંદ્રાભ આપ્યું છે. ૨. કથાના પૂર્વાનુસંધાન માટે જુઓ આ સંભકના પ્રારંભમાં પૃ. ૩૨૭.