Damyanti Charitra

SR No.: 005225
Original Sutra Author: N/A
Author: Manikyadevsuri
Publisher: Atmanand Jain Sabha
Publication Year: 1949
Total Pages: 324
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 19 MB

Page 46

સર્ગ સાતમે
[શરદ ગડતુનું આગમન માળીની કન્યા મૃણાલલતિકાએ નળ નૃપ સમક્ષ કરેલ વનવર્ણન: હંસનું આગમન: નળે પકડેલ હંસ ]
I આ અવસરે ચંદ્ર તુલ્ય મુખવાળી, પ્રકુલિત પિયણ સમાન હાસ્યયુક્ત
E E == અને નિર્મળ આકાશરૂપી વસ્ત્ર ધારણ કરનારી મનહર શરદઋતુ આવી પહોંચી. વળી રમણીય “ખંજન” નામના પક્ષીરૂપી મંજીરાવાળી, વેચ્છાપૂર્વક વિહરતા પિપટેની પંક્તિરૂપી પુષ્પમાળાવાળી તેમજ વેત વાદળારૂપી વસ્ત્રોવાળી દિશારૂપી સ્ત્રીઓ શોભી રહી હતી. આ ઉપરાંત કમળની ધૂળીના સમૂહથી પીળા થઈ ગયેલા ભમરાઓના વૃદે વિયાગી પુરુષના અંત:કરણમાં કામદેવરૂપી અગ્નિના તણખાને ઉત્પન્ન કર્યા અર્થાત વિરહાનળ પ્રગટાવ્યો. આવી રીતે શરઋતુ પૃથ્વીપીઠને શોભાવવા લાગી ત્યારે જાણે ફરીને નવીન રૂપધારી બન્યા હોય તેમ નળરાજાને વિરહરૂપી અગ્નિ પ્રાદુર્ભત થયે, તેથી ચંદનનું વિલેપન દેહને દાહ-તાપ ઉપજાવવા લાગ્યું, ચાંદની પણુ પ્રમોદ પમાડવાને અસમર્થ નીવડી, કમળનાળે સર્પના જેવું ભયંકર રૂપ ધારણ કર્યું અને કર્પર જળના પ્રવાહરૂપ બની ગયું હતું અર્થાત્ શરીરના આંતરિક દાહથી ઓગળી જતું હતું, પાણીથી પલાળેલી પંખે પણ બળતરા ઊપજાવવા લાગ્યા, માલતી પ્લાન બની ગઈ–કરમાઈ ગઈ, હાર ખારે લાગવા માંડ્યો અને કસ્તુરી પણ અસહ્ય બની એટલે અતિ નિપુણ અને મનોહર મિત્રોની સાથે ક્ષણભર મનના વિનોદ માટે તે નગરના નજીકના બગીચામાં ગયે. ત્યારે મધુર વાણુના મંદિરરૂપ મૃણાલલતિકા નામની વનપાળમાળી–ની કન્યા તે બગીચામાં તેની સમક્ષ આવી ઊભી રહી. પછી માલતીની કળીઓ વડે સુંદર રીતે ગુંથેલે હાર બનાવીને, તે હારને રાજાના કંઠમાં નાખીને તે વનપાળ-કન્યા મધુર વાણીથી બેલી કે-“હે કામદેવ સદુશ રૂપશાળી રાજન્ ! આ તમારું કીડાવન નંદનવન જેવું છે. વૃક્ષો તેમજ પક્ષીગણને જ્ઞાતા વિચક્ષણ પુરુષ પણ આ વનના વૃક્ષો
* કસ્તુરીનો ઉપયોગ શીત નિવારવા માટે થાય છે. શરદ ઋતુ હોવાથી રાજાએ કસ્તૂરી લગાડી હતી, પરંતુ અંતરમાં વિરહાનલને દાહ અને બહાર કસ્તુરીની ગરમી આ પ્રમાણે ગરમે ગરમ વસ્તુને સંગ થતાં તે તેને અસહ્ય થઈ પડી.