________________
સર્ગ બીજે.
[તાપનું નળ પાસે આગમન: તાપસની ઉત્પત્તિવર્ણન:
ચકણું રાક્ષસને વધ કરવા માટે માગણું : નળનું પ્રયાણ ] p- - ---
- - યુવાવસ્થાએ પહોંચેલા નળે ઉત્કૃષ્ટ દિવિજય કર્યો અને કુશળ એવા તે કેશલપતિએ પિતાના ખજાનાને-દ્રવ્ય ભંડારને અખૂટ બનાવ્યો. તે હંમેશા યાચક જનને પ્રિય એવું દાન આપતો હતો તેમજ ધનિક-તવંગર મનુષ્ય પણ તેના દાનને પાત્ર બનતા હતા. દુમિનેને પોતાના દાસ-સેવકરૂપ બનાવીને પરાક્રમી તે નળરાજા હંમેશા સંતપુરુષની સેવામાં રચ્યાપચ્યા રહેતા હતા. વળી તેના શત્રુઓ સ્વ- દેશને છેડીને તેના આદેશહુકમને સ્વીકારનારા બન્યા હતા. બાહુબળને ત્યાગ કરીને કંબળ ( કાંબળ-ધાબળે ) સવીકારનારા બન્યા હતા. અર્થાત વન-જંગલમાં ભટકનારા બન્યા હતા. તેમજ સમરાંગણને ત્યજીને ચારિત્ર સ્વીકારનારા (તપસ્વી) બન્યા હતા. ઐશ્વર્યશાળી, સૌભાગ્યનિધિ ઇંદ્ર સરખાં ભેગો ભોગવનાર તેમજ સ્વેચ્છાપૂર્વક વિહરનાર તે રાજા મંત્રીઓને રાજ્ય ભળાવીને ક્રીડા-લીલામાં મશગૂલ રહેતો હતો. વળી વીરાંગનાથી વીંટળાએલ તે કઈ કઈ વખત નગરની નજીકના ઉપવનમાં રહેલી વેલેના સમૂહમાં પુષ્પ ચુંટવાની ક્રિયા કરતો હતે. આ પ્રમાણે વીર પુરુષને ગ્ય વિલાસપૂર્વક રાજય કરતાં તેની સેવાના સમયને સમજતી હેય તેમ વર્ષાઋતુ આવી પહોંચી.
તે અવસરે જ્યારે મેઘરાજ ગર્જના કરવા લાગે ત્યારે ષજ સ્વરને ઘષ કરતાં મયુરોની ત્રણ પ્રકારના વાજિંત્રના નાદથી પરિપૂર્ણ મનોહર ક્રિયા થવા લાગી. વળી કામદેવે વિરહિણી સ્ત્રી માટે બકુલ વૃક્ષને ચક્ર જેવું, ચમ્પક વૃક્ષને ભાલા જેવું અને કેતકી વૃક્ષને કણ બાણ જેવું બનાવ્યું અર્થાત વિરહિણી સ્ત્રીઓ આ વર્ષાઋતુમાં ખીલી ઊઠલા બકલ, ચમ્પક અને કેતકી વૃક્ષને અનુક્રમે ચક્ર, ભાલુ અને કર્ણ શર–બાણ જેવું માનવા લાગી; કારણ કે ઉપર્યુકત શસ્ત્રો જેમ વેદના ઉપજાવે છે તેમ તે તે વૃક્ષો પણ વિરહિણ સ્ત્રીઓને સ્વામીની ગેરહાજરીમાં વેદના ઉપજાવતા હતા.
* विहाय देशमादेशं, बलं मुक्त्वा च कम्बलम् ।
સુઘરવા, મેતિરે ય વૈuિr: ક I [ સ્ટંધ ૧, સ ૨] * બોરસલી
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org