Bharatiya Dharmo

SR No.: 005216
Original Sutra Author: N/A
Author: Navinchandra Anandilal Acharya
Publisher: University Granth Nirman Board
Publication Year: 1985
Total Pages: 240
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 10 MB

Page 138

ભારતીય ધર્મ
• (૧) સંસ્થષ્ટિ – સમ્યગ્દષ્ટિને ત્રણ અર્થ છે?
(૩) ચાર આર્યસમાં શ્રદ્ધા. (વ) સારા અને ખરાબ કર્મો અને તેનાં કારણેને ચકાસવાં . (કાયકર્મ, વાચિકકર્મ, માનસકર્મો.)
(9) ચાર આર્યસાને સાક્ષાત્કાર. (૨) સમ્યક સંક૯પ-સમ્યફ સંકલ્પને અર્થ નિશ્ચય થાય છે. શ્રદ્ધા પ્રમાણે સારે નિશ્ચય કરો. સમ્પર્ક સંક૯૫ શ્રદ્ધા અને ચારિત્ર્યને જોડનાર મજબૂત કડી છે. સમ્યક સંકલ્પમાં તૃષ્ણ અને હિંસા ન હોવી જોઈએ.
(૩) સમ્યક વાણી-સર્વપ્રાણીને હિતકર હોય તેવી વાણી બેલવી. હંમેશાં સત્ય બોલવું, કઠેર વચન ને કાઢવાં. કેઈની નિંદા ન કરવી.
(૪) સમ્યક કમ–આપણે સર્વ કર્મો તૃષ્ણરહિત અને અહિંસાપ્રધાન હેવાં જોઈએ. બીજાને દુઃખકારક બને તેવાં આપણું કાયિક, વાચિક કે માનસિક કર્યો ન હોવા જોઈએ. સમ્યફ કર્મોમાં દસ શીલને સમાવેશ થાય છે.
' (૫) સંય આજીવ-જીવને અર્થ થાય છે આજીવિકા. આજીવિકામાં મુખ્યત્વે અન્ન-વસ્ત્રને સમાવેશ થાય છે. માનવીએ પિતાની જીવન-જરૂરિયાતની ચીજો શુદ્ધ અને પ્રામાણિક માર્ગે મેળવવી જોઈએ. અનીતિના માર્ગે આજીવિકા મેળવવી ન જોઈએ. દારૂ વેચવાને, કસાઈને, વેશ્યાને વગેરે ધંધા અનીતિના ધંધા છે.
(૬) સમ્યફ વ્યાયામ-વ્યાયામ એટલે પ્રયત્ન. માનવીએ પિતાના મનમાં તૃષ્ણને વિકાસ થાય એવા ભાવ ન ઉદ્ભવે તેવા પ્રયત્ન કરવા જોઈએ. ખરાબ વિચારે અને વિકારેને મનમાંથી હાંકી કાઢી સદાય ચિત્ત શુદ્ધ રહે તેવા પ્રયત્ન કરવી જોઈએ.
() સમ્ય સ્મૃતિ-સ્મૃતિ એટલે સાવધાની-ચિત્તને જાગ્રત રાખવું. સમ્યક સંકલ્પને અનુરૂપ સ્મૃતિ સમ્યફ સ્મૃતિ છે. જે માનવીએ અહિંસાંપ્રધાન અને તૃષ્ણરહિત કર્મો કરવાનો સંકલ્પ કર્યો હોય તેણે પિતાના મનમાં જાણેઅજાણે પણ ખરાબ વિચારે કે વિકારે પ્રવેશી ન જાય તે માટે સદાય સજાગ રહેવું જાઈએ.
(૮) સમ્યક સમાધિ–સમાધિ એટલે ચિત્તની એકાગ્રતા. સારાં કર્મોમાં--સારી પ્રવૃત્તિઓમાં મનને એકાગ્ર કરવું તેને સમાધિ કહે છે. સમાધિને પરિણામે પ્રજ્ઞાને ઉદય થાય છે. આર્ય સત્યોને સાક્ષાત્કાર થાય છે અને ભવને અંત આવે છે. અર્થાત્ પુનર્જન્મ અટકી જાય.