________________
અતિ સ્મૃતિજ્ઞાન : ૪૯ ચારથી છ સાત વર્ષની ઉંમરના બાળકોને પૂર્વભવની કેટલીક સ્મૃતિ આવ્યાના અને તપાસને અંતે સત્ય હેવાના દાખલાઓ નોંધાયા છે. છાપાઓ કે પુસ્તકો દ્વારા તે જાણવામાં આવ્યા હશે, પરંતુ ઉંમર વધતાં બાળક મેટું થયા પછી આવેલી સમૃતિ ચાલી ગઈ હોય છે અને આશ્ચર્ય તે એ છે કે કેટલાક કિસ્સામાં તેને જાતિસ્મૃતિજ્ઞાનથી જાણેલ પ્રસંગોની યાદી દેવા છતાં તેવી સ્મૃતિ થયાની પણ વિસ્મૃતિ થઈ જાય છે. તેના કારણમાં ઉપર જણાવ્યા પ્રમાણે પૂર્વદેહના ત્યાગના સમયે કેઈ પ્રકારે દેહાસક્તિનું કેઈ અંશે મંદપણું હતું અને તેને લાભ કઈ પ્રગટ કે અપ્રગટ નિમિત્તને પામીને તેને થયે અને બાદમાં જ્ઞાનાવરણના ભારે ઉદયથી જ્ઞાનની વિરમૃતિ પણ થઈ. તે જ બાળકને ફરીથી સાત વર્ષની ઉંમર વીત્યા પછી પૂર્વભવનું જ્ઞાન થાય તો તે ટકી રહે છે, પૂર્વે આવેલ અને વિસ્મૃત થયેલ જાતિસ્મૃતિજ્ઞાનની કડી સાથે જોડાઈ આગળ ને આગળ વધે છે એટલે નવા નવા પ્રસંગો અને અન્ય છ સાથેના સંબંધે- સગ-- પણ સમરણમાં આવતાં જાય છે. આ જ્ઞાન તેનાં જીવનનાં વહેણુને આમૂલ પરિવર્તન લાવી બદલાવે છે અને પરમ ઉપકારી થાય છે. જાતિસ્મૃતિજ્ઞાનના પ્રકારે ?
આ જ્ઞાનને સામાન્ય અને મુખ્ય એમ બે પ્રકારમાં વહેચી શકાય; અને તે બનેના ભેદ પણ ઘણું છે. આ. ૪
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
