________________
૧૮૮ : આધ્યાત્મિક નિબંધે
થાય છે, પરંતુ આખરે પ્રેમનું બળ નિર્બળ હોઈ સમુખ દેખાતી આપત્તિ કે વિપત્તિની લાલ ઝંડીથી તે ગભરાય છે, ભયભીત થાય છે અને નાહિંમત થઈ હારી જાય છે; હૃદય ભાંગી જાય છે, હદયમાં અદમ્ય દેખાતે તલસાટ
ડી ક્ષણે સુધી પણ ટકી શકતો નથી, કેમ કે એક તો પ્રેમનું બળ ઓછું છે અને પ્રેમના સહિષ્ણુતા સમતા આદિ સન્મિત્રોને ઉપકારી સાથે લેવામાં આવતા નથી. સન્માગ પ્રતિ દેનાર તે મિત્રોની સહાયતા લેવામાં આવે તે પ્રેમની શક્તિ વધે, દાત ભાવેનું બળ તૂટે અને સફળતા પ્રત્યે આગળ વધી શકાય. તે છતાં એટલું ચોકકસ છે કે અંતરમાં અદમ્ય જણાતે તલસાટ જેટલો છે અથવા હૃદયમાં પ્રેમનું તડપવું જેટલું છે, તે હારી જવા છતાં કેવળ નિષ્ફળ નથી. તેનું મૂલ્ય અવશ્ય છે કેમ કે આગળ ઉપર ભવિષ્યકાળે તેનું અનુસંધાન થવાનું જ અને અટકવું થયું હોય ત્યાંથી આગળના વિકાસનો આરંભ થવાને જ.
લોકભાષામાં કહેવાય છે અને તે પૂર્ણાશે સત્ય છે કે પ્રેમનો પંથ છે ફનાગીરીને, એટલે પ્રેમપાત્ર પ્રત્યે પિતાનું મનાતું સર્વસ્વ અર્પણ કરવાને, પ્રેમની પવિત્ર વેદી પર સર્વસ્વ હેમી દેવાને, તન, મન અને ધનને કુરબાન કરવાનો. પ્રેમને પંથ છે પૂર્વે પાજિત કર્મોના ઉદયે ઉત્પન્ન થયેલાં સંકટે અને દુખોને પ્રેમના પ્રબળ આશ્રય વડે ધીરજથી વેદી લઈ નિસત્તવ કરવા. વ્યવ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
