Page Text
________________
તૃતીય પ્રકાશ
२८६ યક્ષાદિકથી અથવા મહામહના ઉદયથી જેને ગાંડાપણું થયું હોય, તે પુરૂષ ઘણું દષનો હેતુ હોવાથી દીક્ષા આપવાને અયોગ્ય છે. ૯
અદશન એટલે નેત્ર વગરને અથવા સમ્યકૃત્વ વગરનો. થિણબ્રિનિદ્રાના ઉદયવાળે પુરૂષ દીક્ષિત કરવાથી દૃષ્ટિની વિકલતાને લઈને પગલે પગલે ષટ્કાય જીવોને વિરાધક થાય છે અને પોતાને પણ ઉષઘાતક બને છે. થિન્ક્રિનિદ્રાવાળે પુરૂષ દ્વેષને પામ્યો હોય તે ગૃહસ્થ તથા સાધુઓને મારણાદિક કરે છે તેથી તેવો પુરૂષ દીક્ષા આપવાને અગ્ય છે. ૧૦
દાસ એટલે ઘરની દાસીથી ઉત્પન્ન થયેલો અગર પગારથી રાખેલ, વેચાતો લીધેલ કે લેણાપેટે રાખેલો પુરૂષ. તે પુરૂષ પણ દીક્ષા આપવાને અયોગ્ય છે. કારણ કે–તેવા પુરૂષને દીક્ષા આપવાથી સ્વામીના કરેલા દીક્ષાના ત્યાગ કરવા રૂપ દોષો થવા સંભવ છે. ૧૧
દુષ્ટ પુરૂષ બે પ્રકારના છે. ૧. કષાયદુષ્ટ, અને ૨. વિષયદુષ્ટ. તેમાં ગુરૂએ ગ્રહણ કરેલ સર્ષવની ભાજીના વૃત્તાંતથી રીસાયેલા સાધુની જેમ જે ઉત્કટ કપાયી હોય તે કષાયદુષ્ટ કહેવાય છે. તેમજ જે પરનારી આદિમાં અતિશય આસક્ત રહે તે વિષયદુષ્ટ કહેવાય છે. તેવા પુરૂષે દીક્ષા આપવાને અયોગ્ય છે, કારણકે તેઓ અત્યંત સંલિષ્ટ અધ્યવસાયી હોય છે. ૧૨
સ્નેહ એટલે અજ્ઞાનાદિકના વશથી તત્વજ્ઞાન વડે શૂન્ય હૃદયવાળે તે મઢ કહેવાય છે. તે કન્યાકૃત્યાદિ વિવેકથી વિકલ હોવાથી વિવેકમૂલ એવી અરિહંતની દીક્ષાને અયોગ્ય છે. ૧૩
ઋણાત–એટલે દેવાદાર. તેને દીક્ષા આપવામાં ઘણા પ્રસિદ્ધ દોષો છે. ૧૪
જુગિત એટલે જાતિએ કરીને, ક-કિયાએ કરીને અને શરીરાદિકે કરીને દુષિત એવો પુરૂષ જુગિત એ નીચ જાતિને પુરૂષ છે. ચમાર, ધોબી, કોળી, મોચી આદિ જે અસ્પૃશ્ય છે, તે બધા ગિતમાં ગણાય છે. તેઓ જાતિચંડાલ પણ કહેવાય છે. તે સિવાય સ્ત્રી, મોર, કુકડા અને શુક આદિના પોષણ કરનારા સ્પૃશ્ય છે, છતાં તે પણ જાતિચંડાલ કહેવાય છે. વાંસ, દેરડા ઉપર ચડનારા, હજામ જાતિના, કસાઈપણું અને પારધિપણું આચરનારા કર્મચંડાલ કહેવાય છે. જેઓ પાંગલા, કુબડા, ઠીંગણ અને કાણાં પ્રમુખ છે તેઓ શરીરનુંગિત કહેવાય છે, તેવા પુરૂષો દીક્ષા આપવાને અયોગ્ય છે. કારણ કે તેવાઓને દીક્ષા આપવાથી લકોમાં અવણવાદ થવાનો સંભવ છે. ૧૫
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 005207 |
| Book Title | Atmprabodh |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Vijay Jinlabhsuri, Zaverchand Bhaichand Shah |
| Publisher | Atmanand Jain Sabha |
| Publication Year | 1988 |
| Total Pages | 408 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 21 MB |