________________
શ્રી આત્મપ્રબોધ પ્રવેશ કરે છે. ત્યાં પ્રતિસમયે શુદ્ધ થતી તે તે જ કર્મોને નિરંતર ખપાવતો. અને ઉદયમાં આવેલા મિથ્યાત્વને વેદતો તે જે ઉદયમાં આવેલ નથી તેને ઉપશમ કરવારૂપ અંતમુહૂર્ત કાળના પ્રમાણવાળા અંતરકરણમાં પ્રવેશ કરે છે.
તે પ્રવેશ કરવાની વિધિ આ પ્રમાણે છે. અંતરકરણની સ્થિતિના મધ્યમાંથી દલિયા લઈ જ્યાં સુધી અંતરકરણના દલીયા સઘળા ક્ષય પામે ત્યાં સુધી પ્રથમની સ્થિતિમાં નાંખે છે. એવી રીતે અંતમુહૂર્તના કાળે કરી સર્વ દલિયાને ક્ષય થઈ જાય છે તે પછી જ્યારે તે અનિવૃત્તિકરણ સમાપ્ત થાય અને ઉદીરણ કરેલ મિથ્યાત્વને ભેગવવાથી ક્ષીણ થતાં અને નહીં ઉદીરણા કરેલ મિથ્યાત્વને પરિણામ વિશેષથી રેકતાં ખારી જમીનની જેમ મિથ્યાત્વને વિવર પામીને એટલે જેમ સંગ્રામને વિષે માટે સુભટ વૈરીને જય કરીને અત્યંત આલ્હાદને પામે તેમ કર્ભે આપેલા માર્ગને પામીને પરમ ઉત્કૃષ્ટ આનંદમય અને અપૌગલિક એવા ઉપશમ સમ્યકત્વને પામે છે. જ્યારે જીવ ઉપશમ સમ્યકત્વને પામ્યા તે વખતે જેમ ઉનાળાના તાપમાં તપાઈ ગયેલો કેઈ જીવ બાવનાચંદનથી અત્યંત શીતળતાને પામે છે, તેમ તે જીવને ઉપશમ સમ્યક્ત્વના રસથી પિતાના આત્માની અંદર અત્યંત શીતળતા પ્રગટ થાય છે. તે પછી ઉપશમસમ્યકત્વને વિષે વતત જીવ સત્તાને વિષે વતતા એવા મિથ્યાત્વને શોધી તેની ત્રણ પુંજરૂપે વ્યવસ્થા કરે છે. જેમ કોઈ મેણાના કદરાને શોધે છે. તે શોધતાં કેટલાક શુદ્ધ થઈ જાય છે. કેટલાક અશુદ્ધ થાય છે અને કેટલાક તેવાને તેવા જ રહે છે. એમ જીવ પણ અધ્યવસાયે કરીને જિનવચનની રુચિને રોકનારા દુષ્ટ રસનો ઉચ્છેદ કરી મિથ્યાત્વને શેધે છે, તે શેધતાં છતાં શુદ્ધ, અશુદ્ધ અને અશુદ્ધ એમ ત્રણ પ્રકારે થાય છે.
આ ત્રણ પુંજમાં જે શુદ્ધ પુંજ છે, તે સર્વશ ભગવંતના ધર્મને વિષે સમ્યક્ત્વની પ્રાપ્તિમાં રેવાવાળે નથી, તેથી તે સમ્યકત્વ જ કહેવાય છે અને બીજો જે અર્ધ શુદ્ધ પુંજ છે, તે મિશ્રપુંજ કહેવાય છે. તે મિશ્રપુંજને ઉદય થવાથી જિનધર્મને વિષે ઉદાસીનતા હોય છે. અને અશુદ્ધ પુજના ઉદયથી અરિહંત સિદ્ધાદિકને વિષે મિથ્યાપણાની પ્રાપ્તિનો ઉદય થાય છે તેથી તે મિથ્યાત્વપુંજ કહેવાય છે, એટલે શુદ્ધદેવ અરિહંતને કુદેવ માને અને શુક્રગુરુને કગુરુ માને તે મિથ્યાત્વ કહેવાય છે. તેજ અંતરકરણે કરી અંતમુહૂર્ત કાળ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org