________________
૨૫૦
પ્રેમ-પંક
જ નહિ! દાતેનાં હવે ચેતી ગયો. એટલે તે હવે બેઇઝમો પાછો આવે તેની રાહ જોવાને બદલે અમુક વિચાર કરીને બાતિલની બહાર જ નીકળી ગયો. તેની ચાલાક નજરે તે જોઈ ગયો કે, પોતે આ બધી પૂછપરછ કરવા બેઇઝમ પાસે આવ્યો હતો એ વસ્તુ જ કદાચ બેઇઝમ એરેમીસને જણાવી દેવાની ઉતાવળમાં છે!
તેણે આ રીતે “વિચાર” ચલાવ્યો-“જો બેઈઝમૉને મારી સાથે કશી વાતચીત ન કરવાની એરેમીસે જ સૂચના આપી હશે, તો હું પછીથી કશી પૂછપરછ કરવા આવું છું કે નહિ, તેની ખબર પહોંચાડવાનું તેણે અવશ્ય જણાવ્યું જ હશે! અને બેઇઝમ એ “હુકમનું પાલન તરત કરવાનો જ ! માટે આપણે અહીં આટલામાં જ કોઈ ઠેકાણે ગુપચુપ છુપાઈને જોઈ લેવું કે જેલનો કોઈ માણસ કશો સંદેશો લઈને બહાર નીકળે છે કે નહિ.”
અને થોડી જ વારમાં તેના ધાર્યા પ્રમાણે જ બન્યું! બાસ્તિલનો દરવાજો બરાબર દેખાય તેવી જગાએ છુપાઈને દૂર તે બેઠો હતો ત્યાંથી તેણે જોયું કે, એક સૈનિક જેલના દરવાજામાંથી નીકળ્યો.
હવે વરદી પહેરેલો સૈનિકે એક વખત નોકરીએ હાજર થયા પછી ચોવીસ કલાકે એટલે કે બીજા દિવસની વહેલી સવારે જ છૂટો થાય, એ દાનાં તો જાણતો જ હતો, એટલે આ સૈનિક જરૂર કોઈ ચિઠ્ઠી-ચપાટી લઈને જ કયાંક જતો હોવો જોઈએ એ સમજી જતાં દાનને વાર ન લાગી.
અને સૈનિક હોય તે ચિઠ્ઠી-ચપાટી હોય તો કમરપટ્ટા નીચે જ ખોસે. દાન એ જરા લોકોની ભીડ સુધી પહોંચી, પાસે જઈને જોયું તો તેના કમરપટ્ટામાં ખોસેલું પરબીડિયું દેખાતું હતું જ.
હવે એ પરબીડિયું કશી ઝૂંટાઝૂંટ કર્યા વિના પોતાના હાથમાં આવે એ જોવું રહ્યું. પણ એટલામાં તે રસ્તા ઉપર થઈને એક સૈનિકને કેટલાક પોલીસો પકડીને લઈ જતા હતા. પેલો સૈનિક ધાંધલ મચાવી રહ્યો હતો; તે કહેતો હતો કે, તે પોતે સદ્ગૃહસ્થ છે, સૈનિક છે, ચોર નથી; અલબત્ત,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org