________________
ખંડ બીજે.
૩
દાણ લેવા આવી પહોંચ્યા, અને શેઠ પાસે બંદર ઉપર વહાણ નાંગરવા બાબતનું સદાના રિવાજ મુજબ દાણ માંગવા લાગ્યા. પરંતુ મૂર્ખ શેઠે પિતાના સુભટના ગર્વને લીધે મિજાજ બતાવી તેઓને દાણ આપવાની ચોખ્ખી ના કહી, એટલે તે દાણી અને શેઠના નેકની વચ્ચે રકઝક ચાલી ને છેવટે લડાઈ જામી. દાણીનાં માણસ ડાં અને શેઠનાં ઘણું હોવાને લીધે અંતે માર ખાઈ દાણી નાશી ગયાં અને પોતાના મહાકાલ નામે રાજાની હજૂર જઈ પોકારવા લાગ્યા. એથી મહારાજા મહા કે પવંત થઈ સબળ સૈન્ય સહિત તૈયારી કરી બંદર પર પિતે ધ આવ્યો, અને એ ખબર મળતાં જ રાજતેજન ખમી શકવાથી વાણિઆનું અન્ન ખાનારા સુભટો પૂઠ બતાવી ભાગી ગયા. છતાં પણ નાસતાં નાસતાં રાજાનાં લશ્કરીયોએ બાણને મારે ચલાવી તેઓને ખોખરા કર્યા. તે પછી અહંકારી શેઠને જીવતે જ ઝાલી ઝાડ સાથે ઝાડની પેઠે થડ નીચું ને ડાળ ઉંચા, એમ માથું નીચું ને હાથ પગ ઉંચા રખાવી, મુશ્કેટોટ બાંધી રખેવાળાએ મૂકીને, બમ્બરરાય પિતાના નગર ભણી પાછો વળ્યો.
–૬ થી ૧૨ જી સુભટ સવે તુમ કિહાં ગયા, જી. બાંધ્યા બાંહ મરેડ; જીવ એવડું દુ:ખ ન દેખતા, જીવ જે દેતા મુજ ઝેડ. સુબ ૧૩ જીવ શેઠ કહે તુમે કાં દિયા, જી. દાધા ઉપર લુણ; જીવ પડ્યા પછી પાટુ કિસી, જી હણે ભૂવાને કૂણ. સુ૦ ૧૪ જી કહે કુંવર વૈરી ગ્રહું, જીવ જે વાળું એ વિત્ત, જી તો મુજને દેશો કિછ્યું, જીવ ભાખે થિર કરી ચિત્ત. સુ. ૧૫ જી. શેઠ કહે સુણ સાહિબા, જી. એ મુજ કારજ સાધ; જી વહેંચી વહાણુ પાંચસેં, જી લેશું આધાઆધ. સુ° ૧૬ જી બેલ બંધ સાખી તણે, જી કુંવર પાડી તંત;
જી૦ ધનુષ તીર તરકસ ગ્રહી, જીવ ચાલ્યો તેજ અનંત. સુ૦ ૧૭ અર્થ –એ વાતની કુંવરને ખબર મળતાં જ ક્યાં ધવળશેઠ ઉંધે માથે મુશ્કેટાટ થએલા છે ત્યાં આવ્યું અને શેઠને પૂછવા લાગે—“શેઠજી! દશ હજાર સુભટો કયાં જતા રહ્યા કે આમ બંધાવું પડ્યું ? જે મને એક કોડ નાહે રે દીધી હતી તે આવું દુઃખ ન દેખત” તે સાંભળી શેઠ બે -“ દાઝયા ઉપર મીઠું કેમ ચાપે છે ? પડ્યા પછીથી પાટુ શી મારવી? અને મરી ગએલાને શું મારવું?” કુંવરે કહ્યું–“જે તમારા દુશ્મન રાજાએ જે ગ્રહણ કર્યું તે તમારૂં દ્રવ્ય પાછું વાળી આપું તો તમે મને શું
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org