Shripal Raja no Ras

SR No.: 005172
Original Sutra Author: N/A
Author: Sarabhai Manilal Nawab
Publisher: Jain Kala Sahitya Prakashan Gruh
Publication Year: 1960
Total Pages: 388
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 24 MB

Page 49

શ્રીપાળ રાજાને રાસ.
હેજે હસીને બોલાવતા, જે ક્ષણમાં કઈ વાર; નજર ન મંડે તે સજન, ફૂટે ન હિયા ગમાર. ૪ નેહ ન આણ્યો માહરે, પુત્ર ન થાપ્યો પાટ; એવડી ઉતાવળ કરી, શું ચાલ્યા ઈણ વાટ ! રોતી હિયડે ફાટતે, કમલા કરે વિલાપ; મતિસાગર મંત્રી તિસેં, ઈમ સમજાવે આપ. હવે હિયડું કાઠું કરી, સકલ સંબાહા કાજ; પુત્ર તુમારો નાનડે, રતાં ન રહે રાજ. કમલા કહે મંત્રી પ્રતેં, હવે તમે આધાર;
રાજ્ય દેઈ શ્રીપાલને, સફલ કરો અધિકાર. અર્થ –પુત્ર શ્રીપાળ લાલન પાલન સાથે જ્યારે પાંચ વર્ષને થયે ત્યારે તેને પિતા અસાધ્ય-સન્નિપાત શૂળ રોગના લીધે મરણ પામે. એથી તમામ સગાં વ્હાલાં અને સંબંધી વગેરે લેકે સેવા પીટવા-માથું કૂટવા લાગ્યા, અને કહેવા લાગ્યાં કે-“હે સ્વામી! તમે માયા તજી દીધી તે હવે અમારી સાર સંભાળ કેણ કરશે ? જે પરદેશ ગયા હોય તે તે ફરીને પાછા આવે છે; પણ જે આ લાંબી વાટે વેળાવ્યા તે ફરી બીજી વાર પાછા આવીને મળતા જ નથી.” આ પ્રમાણે બધાં બેલી વિલાપ કરતાં હતાં, અને કમળા તે અત્યંત વિલાપ કરતી પિતાના હૃદયને ઠપકે દેતી હતી કે-“હે ગમાર હૈડા! જે પિતાના નાથ ક્ષણે ક્ષણે સ્નેહ સહિત હસીને કેઈક વખત બોલાવતા હતાં અને અત્યારે તે જ નાથ આટલે વિલાપ સાંભળતાં છતાં પણ સ્વામી નજર પણ માંડતા નથી; તો પણ તું બેશરમા! ફાટીને કકડા થઈ જતું નથી, એથી તને પણ ધિક્કાર છે ! હે નાથ ! મારી સાથે નેહ પણ હૈડે ન ધર્યો, પરંતુ પિતાના અપાર પ્યારા પુત્રને રાજ્યગાદી સંપ્યા વગર જ અધવચ રઝળતો મહેલી ચાલ્યા જવા માટે આટલી બધી ઉતાવળ કરી એ લાંબી વાટે શા માટે સિધાવી ગયા ! ! ” વગેરે વગેરે છાતી ફાટ રૂદન કરતી કમળા વિલાપ કર્યા કરતી હતી. એ વખતે મતિસાગર પ્રધાન ત્યાં આવીને એવી રીતે રાણીને સમજાવવા લાગ્યો કે–“રાજમાતા ! હવે હૈયું કઠણ કરીને તમામ રાજકાજની લગામ હાથમાં લે; કેમકે કુંવરજી હજી સગીર વયના-ન્હાના છે, માટે આમ રેયાં કર્યોથી રાજ્યની સલામતી નહીં જળવાઈ શકાય.” મંત્રીનાં યોગ્ય વચન સાંભળી કમળપ્રભાએ કહ્યું “વિચક્ષણ પ્રધાનજી ! હવે તમે પોતે જ અમને આધાર આપનાર છે, માટે શ્રીપાળને રાજતિલક કરી એની આણ વાઈને અમલમાં લાવવાનો અધિકાર સફળ કરે.”
–૧ થી ૮