________________
ખંડ પહેલે. ધનેહ લાવી ધર્મલાભરૂપ આશિર્વાદ દીધો અને તે પછી તે જીવને ધર્મોપદેશને લાયક જાણે આ પ્રમાણે તે ધર્મોપદેશ દેવા લાગ્યાઃ–
—૧ થી ૩
દાળ સાતમી—વાત મ કા હો વ્રત તણી–એ દેશી. ભમતાં એહ સંસારમાં, દુલહો નરભવ લાધો રે; છાંડી નિંદ પ્રમાદની, આપ સવારથ સાધો રે. ચેતન ચેતેરે ચેતના, આણી ચિત્ત મઝાર રે. ચેતન- ૧ સામગ્રી સવિ ધર્મની, આળે જે નર ખાઈ રે; માખીની પરે હાથ તે, ઘસતાં આપ વિગઈ રે. ૨૦ ૨ જાન લઈ બહુ યુક્તિ શું, જિમ કોઈ પરણવા જાય રે;
લગનવેળા ગઈ ઉંઘમાં, પછી ઘણું પરતાય રે. ૨ ૩ અર્થ –હે ભવિક જ ! આ ચોરાશી લાખ છવાયોનીવાળા માયામય પારાવાર સંસારમાં ભટકતાં ભટકતાં મુશ્કેલીથી આ મનુષ્યજન્મ હાથ લાગે છે, તેમાં પ્રમાદની જનેતા ઉંઘને દૂર કરી ધર્મ આરાધી પિતાને અર્થ સાધે; કેમકે આ માનવભવ વગર–તિર્યંચ વગેરે બીજા ભવોની અંદર ધર્મસાધનની સામગ્રી મળવી તમને બહુ જ મુશ્કેલ પડશે; માટે ઉત્તમ પ્રારબ્ધ યોગે હાથ લાગેલા મનુષ્યજન્મને નકામે ન ખોઈ નાખો. અને આ જે કહું છું એ વાત ચિત્તની અંદર લાવીને હે ચેતન ! તમે તમારી ચેતનાને જાગ્રત કરી ચિત. જે મનુષ્ય જોઈતી ધર્મ સામગ્રી મળી છે, છતાં તે આળસુ બની નકામી ઈદે છે, તે મનુષ્યને જેમ મધમાખને મળેલું મધ હાથથી જતું રહેતાં હાથ ઘસતી જ રહે છે, તેમ પસ્તા કરે પડે છે. જેમ કે માણસ ભારે ઠાઠમાઠના દમામ સાથે જાન લઈ પરણવા માટે જાય; પણ લગ્ન-પરણવાની વેળા-મુહૂર્તા તો ઊંઘમાં જ જતી રહે, અને જાગ્યા પછી મુહૂર્ત જતું રહ્યા બદલને પસ્તાવો કરે તે શું કામ આવે ? તેમ જે મનુષ્યભવ પામીને આળસમાં મળેલી ધર્મ સાધનની સામગ્રી ખોઈ દે છે, તે પછી મરવાની વખતે ભાન આવતાં પસ્તાય છે, પણ વખત હાથથી ગયા પછી પસ્તાવો બિલકુલ નકામેજ ગણાય છે.”
એણિ પરે દેઈ દેશના, કરે ભવિક ઉપકાર રે; ગુરૂ મયણને ઓળખી, બેલાવે તેણિ વાર રે. ચેટ રે કુંવરી ! તું રાયની, સાથે સબલ પરિવાર રે; અમ અપાસરે આવતી, પૂછશું અર્થ વિચાર રે. ૨૦
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org