________________
૨૭
ખંડ પહેલો. ઊતારે આ તે ઊતારાની અંદર જઈ પહોંચી ત્યાં પરિવાર સહિત નિવાસ કર્યો. આ ગેરવાજબી બનાવ થએલે જોઈ (કવિ કહે છે કે) સૂર્ય પણ અસ્ત થઈ ગયે અને રાત પડી. એટલે પિતાની શું જાસ પ્રમાણે સામગ્રી મેળવી ઉત્સવ કરી કેઢિઆઓએ તે વરકન્યાનું વિધિ સહ લગ્ન કર્યું. તે પછી મયણા અને ઉંબરરાણ એ બન્ને જણ તે મકાનની અંદર એકાંત નિવાસમાં બેસી નીચે પ્રમાણે વાર્તાલાપ કરવા લાગ્યાં – –૧-૩
ઢાળ છઠ્ઠી રાગ કાફી કોયલે પર્વત ધંધલે રે લે–એ દેશી ઉંબર મનમાં ચિંતવે રે લો, ધિક ધિક મુજ અવતાર રે છબીલી ! મુજ સંગતથી વિણસશે રે લો, એહવી અભુત નાર રે. રંગીલી ! ૧ સુંદરી હયિ વિમાસ રે લોલ, ઊડે કરી અલોચ રે છબીલી ! કાજ વિચારી કીજિયે રે લોલ, જિમ ન પડે ફરી શોચ રે. રંગીલી ! સુંદરી હયિ વિમાસજે રે લોલ. મુજ સંગે તુજ વિણસશે રે લો, સોવન સરીખી દેહરે; છત્ર તું રૂ રંભા જિસી રે લો, કઢીશું નેહ રે. ૨૦ સું લાજ ઈહાં મન નાણિયે રે લો, લાજે વિણસે કાજ રે; છત્ર નિજ માતા ચરણે જઈ રે લો,સુંદર વર કરિ રાજ રે. ૨૦ સે. ૪
અર્થ–પ્રથમ તે ઉંબરાણે મન સાથે વિચાર કરવા લાગે કે-“મારા અવતારને પણ ધિક્કાર છે ! હા ! આ છબીલી સુંદરી અદ્ભુત રૂપવંત છે, તેણીનું રૂપ મારી સંગતથી બગડી જશે, માટે એણીને બે બોધવચન કહું તે ખરે!” એમ વિચારી મયણ પ્રત્યે કહેવા લાગે-“હે સુંદર છબીલી ! હજી કંઈ બગડ્યું નથી, માટે ઊંડા વિચાર કરીને સુખને રસ્તે તપાસી જે. કામ વિચારીને કરવામાં આવે છે તેમાં ફરી પસ્તાવે કરવાનો વખત આવતો નથી, માટે વિચાર કરવાની જરૂર છે. મારી સેબતથી તારી કંચન જેવી કાયા પણ બગડી જશે ! માટે તું રૂપમાં અપ્સરા સરખી છે, તેને આ કેઢિઆથી સ્નેહ કરે એ વાજબી નથી. એ વાસ્તે હું ખુદ તારા હિતની ખાતર કહું છું કે તું તારી માની પાસે જા, અને સુંદર વરની માગણી કરી પરણીને સુખે રાજ્યલક્ષ્મીને અનુભવ લે. આવી વખતે લાજ રાખવાથી કામ બગડી જાય છે માટે મનમાં લાજ ન લાવતાં મેં કહ્યું તેમ કર.”
–૧-૪
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org