Shripal Raja no Ras

SR No.: 005172
Original Sutra Author: N/A
Author: Sarabhai Manilal Nawab
Publisher: Jain Kala Sahitya Prakashan Gruh
Publication Year: 1960
Total Pages: 388
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 24 MB

Page 165

૧ પર
શ્રીપાળ રાજાને રાસ.
મૂત્તાહલ હારે શોભતી, વરમાલા કરમાંહે લેઈ રે; મૂલ મંડપ આવી કુંઅરને, સહસાશુચિ રૂપ પલોઈરે. જૂ૦ ૧૫ જે સહજ વરૂપ વિભાવમાં, દેખે તે અનુભવ યોગ રે; ઈણે વ્યતીકરે તે હરષિત હુઈ, કહે હુ મુજ ઈષ્ટ રયોગ રે. જૂ૦૧૬ તસ દષ્ટિ સરાગ વિલોત, વિચે વિ નિજ વામન રૂપ રે; દાખે તે કુમારી સુવદ્યહી, પરિ પરિ પરખે કરી ચુપ રે. જૂ૦ ૧૭ સા ચિંતે નટનાગર તણી, બાજી વાજી ડુતે જેમ રે; મન રાજી કાજી શું કરે? આ જીવિત એ શું પ્રેમ છે. જુવ ૧૮ હવે વરણ જે જે નૃપ પ્રાઁ, પ્રતિહારી કરી ગુણ પિષ રે; તે તે હેલે કુંઅરી દાખવી, વય રૂપ ને દેશના દોષ રે. ૧૯ વરણવતાં જ મુખ ઉજળું, હેલતા તેહનું શ્યામ રે; પ્રતિહારી થાકી કુંઅને, સા નિરખે રતિ અભિરામ રે. . ૨૦ છે મધુર યશસ્તિ શેલડી, દધિ મધુ સાકર ને દાખ રે;
પણ જેહનું મન જિહાં વેધીયું, તે મધુર ન બીજા લાખ રે. . ર૧ અર્થ –આવી કાર્યકારી વાતે ચાલે છે, તે દરમ્યાન રાજકુંવરી પણ સુંદર શૃંગાર સહિત અમૂલ્ય જયિાની કપડાંથી અલંકૃત દેવતાઈ પાલખીમાં બેસી (તથા માથે નીલું મેઘાડંબર છત્ર ધરાવની) સ્વયંવર મંડપમાં શોભાયુક્ત આવી પહોંચી. કવિ કહે છે કે તે જાણે પર્વતની અંદર રાડી આવેલા મેઘાડંબરમાં ગુપ્ત વીજળી ચમકી હોયની ? તેવી શોભતી હતી. મોતીની માળાથી શોભતા કંડવાળી કુંવરી હાથમાં વરમાળા લઈ મુખ્ય મંડપની અંદર આવી મુખ્ય રસ્તા તરફ નજર કરી લેવા લાગી તે અકસમાત પવિત્ર શ્રીપાલ કુંવરનું સુંદર મૂળ સ્વરૂપ નિહાળીને મગ્ન થઈશ્રીપાલકુંવરે કબડાનું રૂપ ધારણ કરેલ છે તેને મંડપમાં આવેલા રાજાઓ વગેરે કડા રૂપથી દેખે છે તે વિભાવરૂપ છે; અને શ્રીપાળનું મૂળ સ્વરૂપ છે તે સહજ સ્વાભાવિક છે, તેમાં વિભાવનું રૂપ કરેલ તે છોડીને સ્વભાવના મૂળ સ્વરૂપને રાજકુમારી દેખે છે તે જાણે અનુભવ થયે છે. એવું મૂળ સ્વરૂપ નિહાળી કુંવરી પિતાના ચિત્તમાં વિચારવા લાગી—“આ સઘળા રાજા અને કુમાર બેઠા છે તે પૈકી આ પાસે ઊભેલા રસિક કુંવરના રૂપ સરખું બીજા કોઈનું સુંદર સ્વરૂપ નથી ! તેમ જ એમને જેવાથી મારું મન અત્યાનંદિત થયું જેથી વિશ્રાંતિવંત બન્યું