Shripal Raja no Ras

SR No.: 005172
Original Sutra Author: N/A
Author: Sarabhai Manilal Nawab
Publisher: Jain Kala Sahitya Prakashan Gruh
Publication Year: 1960
Total Pages: 388
Language: Gujarati
Classification: Book_Gujarati
File Size: 24 MB

Page 157

૧૪૪
શ્રીપાળ રાજાનો રાસ.
વિદ્યાચારીજ પાસ જઈ ઈમ વીનવે હો લાલ જઈ વીણને અભ્યાસ કરાવો મુજ હવે હો , કરાઇ ખડગ અમૂલિક એક કર્યું તસ ભેટયું હો , ક્યું. તવ હરખ્યા ગુરૂ મહોત દિયે તસ અતિ ઘણું છે કે, દિયે. ૧૯ વીણા એક અનૂપમ દીધી તસ કરે છે , કે દીધી. દેખાડે વર નાદ ઠેકાણાં આદરે છે , ઠેકાણાંવ ત્રટ ત્રટ તટે તાંત ગમા જાએ ખસી હો , ગમા તે દેખી વિપરીત સભા સઘલી હસી હે , સભા ૨૦
અર્થ:–ત્યાં વીણની કળા શીખતા રાજકુમારો પણ નવાઈભર્યું રૂપ જોઈ લ્હામે આવી હાસ્યવચન બોલવા લાગ્યા-“આવો આવો પધારો વામણુજી! જુહાર છે–તમને નમસ્કાર છે ! આપ તે સુંદર અને ઘણા જ સોહામણું રૂપવાળા દેખાઓ છે (!) રાજ ! ક્યાંથી પધાર્યા છે ? ચે કામે પધારવું થયું છે ? અને કોના ઘરને બારણે જઈ મહત્વતા આપશો?” આ પ્રમાણે સાંભળી ગંભીર અને ગુણવંત વામનરૂપ કુંવરે જવાબ આપે કે “અમે દૂર દેશથી અહીં આવ્યા છિએ, અને તમે જે મશ્કરી કરતાં વાત કહી, પણ તે બધી સાચી જ કહી છે. ગુરૂ મહારાજની પાસે અમે પણ વીણાની કળાનું સાધન કરીશું અને જગદીશ કૃપા કરશે તે તમે બધાઓથી વીણાની કળામાં આગળ વધી વિજય જ મેળવીશું.” એટલું કહીને વામન વિદ્યાચાર્યની પાસે જઈ આ પ્રમાણે વીનવવા લાગે-“કૃપાળુ ! મને હવે વીણાનો અભ્યાસ કરાવે.” એમ કહી તુરત મહા મૂલ્યવાળું એક ખ ગનું ભેટાણું કર્યું એ જોઈ ગુરૂ પણ રાજી થયા અને વામનને ઘણું માન આપી તેમણે એક અનુપમ વીણા તેના હાથમાં આપી. સ્વરથી થતી રાગની ઉત્પત્તિનાં ઠેકાણું (સારીગમ વગેરે) બતાવવાને આરંભ કર્યો. એટલે બીજા કુંવરોને હાસ્ય કરવાની મજા અને મૂર્ખતાને ભાસ પ્રકટ થવાની જગા મળે તે માટે વામને તાંતિ એટલી બધી તે ચડાવી દીધી કે ત્રટ ત્રટ કરી તે બધી તૂટી ગઈ અને મા–પડદા ખસી ગય. એ જઈને કુંવરોની મળેલી સભા વિપરીત બનાવને લીધે હસવા લાગી. જો કે આ પ્રમાણે થયું તે પણ ગુરૂએ મેળવેલી ભેટ કિંમતી હોવાથી તે નુકસાન તરફ બેદરકારી બતાવી બીજી સુંદર વીણા આપી વામનને વીણા બજાવવાની કળા શીખવાડવા માંડી. –૧૭ થી ૨૦
હવે પરીક્ષા હેત સભા મહાટી મલી હો લાલ, સભા ચતુર સંગીત વિચક્ષણ બેઠા મન રળી હો , કે બેઠા