________________
૨૯૬
नैव कर्मयोग्यमपि कर्मतां नेतुमीश्वरः । गृह्णाति तानि जीवश्च सर्वैरात्मप्रदेशकैः ।। ८१ । तथाहि - जीवप्रदेशाः सर्वेऽपि शृंखलावयवा इव ।
स्युः परस्परसंबद्धाः प्रतीका वपुषीव वा ॥ ८२ ॥ एकस्मिन्नपि तज्जीव- प्रदेशे व्यापृते सति । सर्वेऽपि व्याप्रियतेऽन्ये ग्रहीतुं कर्मणां दलं ॥ ८३ ॥ यथा घटाद्युपादातुं कराग्रे व्यापृते सति । मणिबंधकूर्परांसा-दयोऽप्यवयवाः परे ।। ८४ ।। व्याप्रियंते मंदमंद-तरमंदतमं ध्रुवं । एवं सर्वात्मप्रदेश-व्यापारः कर्मसंग्रहे ॥ ८५ ॥ इदं च कर्मद्रव्याणां ग्रहणं सादि भाव्यतां । तद्द्रव्यदेशकालाद्यैः स्यादनादिप्रवाहतः || ८६ ॥ एषां च कर्मद्रव्याणां भागप्राप्तिर्यथा भवेत् । एकेनाध्यवसायेन गृहीतानां तथोच्यते ॥ ८७ ॥ क्रमान्महत्तरो भागो महास्थितिककर्मणां । एवं स्थित्यनुसारेण भागोऽष्टास्वपि कर्मसु ॥ ८८ ॥
થતો નથી. હવે જે સ્વપ્રદેશાવગાઢ હોય તે કર્મયોગ્ય દ્રવ્યોને સર્વ આત્મપ્રદેશો વડે ગ્રહણ કરે छे. ८०-८१.
કાલલોક-સર્ગ ૩૫
તે આ પ્રમાણે-જીવના સર્વ પ્રદેશો, સાંકળના અવયવોની જેમ પરસ્પર સંબદ્ધ હોય છે અથવા શરીરના અવયવો જેવા હોય છે.' ૮૨.
તેમાંનો એક પણ જીવપ્રદેશ કર્મના દળ ગ્રહણ કરવા માટે વ્યાપાર કરે, ત્યારે બીજા બધા પ્રદેશો પણ વ્યાપાર કરે છે. ૮૩.
Jain Education International
જેમ ઘટાદિને ઉપાડવા માટે હાથના અગ્રભાગનો ઉપયોગ કરતી વખતે કાંડું, કોણી, ખભા વિગેરે બીજા બધા અવયવો ઓછાવત્તા અંશે પ્રવૃત્તિ કરે છે, તેમ કર્મના સંગ્રહમાં (ગ્રહણ કરવામાં) पात्र जघा आत्मप्रदेशी प्रवृत्ति उरे छे. ८४-८५.
આ કર્મદ્રવ્યોનું ગ્રહણ દ્રવ્ય, દેશ, કાળાદિની અપેક્ષાએ સાદિ સમજવું, અને પ્રવાહની અપેક્ષાએ અનાદિ સમજવું. ૮૬.
હવે એક અધ્યવસાયવડે ગ્રહણ કરેલા એ કર્મદ્રવ્યોની ભાગપ્રાપ્તિ જે રીતે થાય છે (અર્થાત્ भेवी रीते भाग पडे छे) ते उडेवाय छे. ८७.
અનુક્રમે મોટો ભાગ મોટી સ્થિતિવાળા કર્મને મળે છે. એમ સ્થિતિને અનુસારે આઠે કર્મના
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org