________________
૧૨૯
ક્ષય તિથિનાં મહિના
विषमेभ्योऽवमेभ्यश्चा-नंतरास्तिथयः समाः । पतिताः स्युद्धितीयाद्या-स्तेऽष्ट प्रतिपदन्विताः ॥८१५।। अवमेभ्यः समेभ्यस्तु विषमास्तिथयः खलु । भवंति पतिताः सप्त तृतीयाद्या यथोदिताः ॥८१६॥ चैत्रो ज्येष्ठः श्रावणोऽश्व-युग्मार्गो माघ एव च । पुनः षडेते चैत्रोऽथ ज्येष्ठोंत्याषाढ एव च ॥८१७।। युगांत्यार्द्ध पंचदश मासा: सावमरात्रकाः । तिथयस्त्ववमाः कृष्ण-शुक्ला: पूर्वार्द्धवत्स्मृताः ॥८१८॥ प्रतिपद्यवमरात्री-भूतायां कुत्र पर्वणि । द्वितीयांतः समाविश्य जायते पतिता तिथिः ॥८१९।। अवमत्वं द्वितीयायां प्राप्तायां क्व च पर्वणि । तृतीया पततीत्येवं पृच्छेत्कोऽप्यखिलाः क्रमात् ॥८२०।। ततोऽत्र करणाम्नायः कश्चित्तादृग्निरूप्यते । यस्माद्यथोक्तपृच्छासु कुर्यात्प्रतिविधीन् सुखं ।।८२१।।
એકી અવરાત્રોની પછીની બીજ વિગેરે બેકી પતિત (ક્ષય) તિથિઓ જે આવે છે, તે પ્રતિપદા(એકમ) સહિત કરવાથી આઠ થાય છે. અને બેકી અવરાત્રોની પછીની ત્રીજ વિગેરે સાત એકી તિથિઓ म. डेली छे ते पतित थाय छ.८१५-८१६.
यंत्र, 6, श्राप, मासो, भागस२, मह तथा इशथी ५९ ते ४ ७ भास, त्या२५छी पछी ચૈત્ર, જેઠ અને બીજો અષાઢ આ યુગના પાછલા અર્ધભાગના પંદર માસ અવરાત્રવાળા હોય છે. તેની ક્ષય તિથિઓ કૃષ્ણ અને શુકલપક્ષમાં પહેલા અર્થમાં કહ્યા પ્રમાણે કહી છે.૮૧૭-૮૧૮.
પ્રશ્ન :- પ્રતિપદા અવમાત્ર હોય તેમાં દ્વિતીયા તિથિ પેસીને પતિત થાય છે. તે કયા પર્વમાં ? (તથા તે અવમાત્ર પણ કેટલામો હોય ?) અમરાત્રે દ્વિતીયા હોય તેમાં તૃતીયા પતિત થાય તે કયા પર્વમાં? (તથા તે કેટલામો અવરાત્ર હોય ?) આ પ્રમાણે અનુક્રમે સર્વ અવમરાત્ર સંબંધી કોઈ પ્રશ્નો કરે. તો આ બાબતમાં એક એવું કરણ કહેવામાં આવે છે, કે જેથી આ સર્વ પ્રશ્નોના ઉત્તર સુખેથી કહી શકાય.૮૧૯૮૨૧.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
