________________
क्षेत्रलोक] ----- शुक्ल अने कृष्ण पक्ष ।
(४६७) एवमुत्तरयन्त्यत्र केचित् प्राक्तनपण्डिताः। लघीयसोऽप्यस्य कान्तिजालेरत्यन्तमेचकैः ॥ ४३४ ॥ आच्छाद्यते महदपि शशिबिम्बं प्रस्मृत्वरैः।। दावानलोच्छलभृमस्तोमैरिव नभोऽङ्गणम् ॥ ४३५॥ युग्मम् ।।
अन्ये त्वभिदधुः धीराः योजनार्धं यदुच्यते । मानं ग्रहविमानस्य तदेतत्प्रायिकं ततः ॥ ४३६ ॥ योजनायामविष्कम्भं तत् द्वात्रिंशांशमेदुरम् ।
स्वर्भाणुमण्डलं तेन विधुराद्रियते सुखम् ॥ ४३७ ॥ तथा चाहुः।
आयामो विख्खंभो जोअणमेगं तु तिगुणिो परिही।
अढाइज्जधणुसया राहुस्स विमाणवाहल्लम् ॥ ४३८ ॥ संग्रहण्यादर्श प्रक्षेपगाथेयं दृश्यते ॥
__ भगवतीवृत्तावपि एतस्याश्चालनाया एवं प्रत्यवस्थानम् । यदिदं ग्रहविमानमर्धयोजनप्रमाणमिति तत् प्रायिकम् । ततश्च राहोः ग्रहस्य उक्ताधिकप्रमाणमपि विमानं संभाव्यते । अन्ये पुनराहुः लघीयसोऽपि राहुविमानस्य महता तमिस्रजालेन तदात्रियते। इति भगवतीसूत्रवृत्ती १२ शतके पंचमोद्देशके । तत्वं तु केवलिनो विदन्ति ।
આના ખુલાસામાં
કેટલાક પ્રાચીન વિદ્વાનો એમ કહે છે કે રાહુનું વિમાન છે કે ન્હાનું છે તે પણ એના અત્યન્ત શ્યામ રંગના વિસ્તૃત કાન્તિના સમૂહથી તે મોટું એવું પણ ચંદ્રબિમ્બ ઢંકાઈ જાય છે, જેમ દાવાનળથી ઉછળેલા ધુમાડાના સમૂહવડે આકાશમંડળ ઢંકાઈ જાય છે એમ. ४३४-४३५.
કેટલાક પંડિતે વળી એમ કહે છે કે ગ્રહના વિમાનનું પ્રમાણ અર્ધ યોજન કર્યું છે ત્યાં પ્રાય: અર્ધ યોજન ” સમજવું. રાહુનું વિમાન તો એક જન લાંબું પહોળું અને બત્રીશ सारेर समातेथी ते ना मिस्ने सुमेथी ढia 3. ४३१-४३७. सथહણીની પ્રતમાં આ (૪૩૮ મી) પ્રક્ષેપ ગાથા દેખાય છે. તેમાં કહ્યું છે કે “રાહુના વિમાનની
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
