________________
क्षेत्रलोक ] एओना मंडळोनू काळमान । साधारणासाधारण मंडळो। (४६१) __ अत्र सर्वाभ्यन्तरसर्वबाह्यचन्द्रमण्डलयोः दृष्टिपथप्राप्तिता दर्शिता। शेषमण्डलेषु सा चन्द्रप्रज्ञप्तिबृहत्क्षेत्रसमासजम्बूद्वीपप्रज्ञप्तिसूत्रवृत्त्यादिग्रन्थेषु पूर्वैः क्वापि दर्शिता नोपलभ्यते । ततोऽत्रापि न दर्शितेति ज्ञेयम् ॥
प्रतिमण्डलमित्येवं मुहूर्त्तगतिरीरिता । मण्डलार्धमण्डलयोः कालमानमथ ब्रुवे ॥ ३९५ ॥ ___ नवशत्या विभक्तस्य चंचत्पंचदशाढ्यया । विभागैर्मण्डलार्धस्य किलैकत्रिंशतोनितम् ।। ३९६ ॥ अर्धमण्डलमेकेनाहोरात्रेण समाप्यते । एकैकेन शशांकेन यत्रकुत्रापि मण्डले ॥ ३९७ ॥ युग्मम् ॥ द्विचत्वारिंशदधिकैः शनैश्चतुर्भिरेव च । अहोरात्रस्य भक्तस्य लवैकत्रिंशताधिकौ ॥ ३९८ ॥ अहोरात्रौ पूर्तिकालः एकस्मिन् मण्डले विधोः । रविस्तु पूरयेत् पूर्णाहोरात्रद्वितयेन तत् ॥ ३९९ ॥ युग्मम् ॥
અહિં ૮ સર્વથી અંદરના” અને ૮ સર્વથી બહારના’-એમ બે ચંદ્રમંડળની જ દષ્ટિપથપ્રાપ્તિનું પ્રમાણ બતાવ્યું, બાકીના-શેષમંડળનું નથી બતાવ્યું કેમકે ચંદ્રપ્રજ્ઞપ્તિ, બૃહત્ ક્ષેત્રસમાસ, જમ્બુદ્વીપ પ્રજ્ઞપ્તિસૂત્ર તથા એ ગ્રંથની ટીકા આદિકમાં પૂર્વાચાર્યોએ ક્યાંય પણ દેખાડેલું લભ્ય નથી.
એ પ્રમાણે ચંદ્રમાની “પ્રત્યેક મંડળે મુહૂર્તગતિ ” વિષે કહ્યું. હવે એઓના મંડળ અને અર્ધમંડળના કાળમાન વિષે કહે છે–
, જેટલું ઓછું અર્ધમંડળ કોઈપણ મંડળમાં રહેલો એક ચંદ્રમા એક અહેરાત્રે संपूर्ण ४२ छ. 368-3८७.
કોઈપણ એક આખું મંડળ પૂર્ણ કરવા ચંદ્રમાને ૨અહોરાત્ર જોઈએ છીએ.
[1-(३३) सार पूर्ण ४२१। १ अारा न १ (माभु) મંડળ પૂર્ણ કરવા કેટલા અહોરાત્ર જોઈએ એમ ત્રરાશિક રીતે ગણુતાં એ જવાબ મળશે.
કોઈ પણ એક આખું મંડળ સૂર્ય બે અહોરાત્રે પૂર્ણ કરે છે. ૩૯૮–૩૯૯
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
